-
1 groß
1) (flächenmäßig, räumlich ausgedehnt) large, big2) (\großes Glas) large, big;nach den drei \großen Bier war ich ziemlich angeheitert I felt quite merry ( fam); [or ( fam) tipsy] after three pints [of beer];3) ( lang) long;4) ( das Maß oder Ausmaß betreffend) great;mit \großer Geschwindigkeit at high [or great] speed;im G\groß einkaufen to buy in bulk5) (hoch, hoch gewachsen) tall;du bist \groß geworden you've grown;er ist 1,78 m \groß he is 5 foot 10 [or 1.78m] [tall];ein \großer Baum/eine \große Vase a tall tree/vase6) ( älter) big, elder, older;die G\großen ( die Erwachsenen) the grown-ups;( ältere Kinder) the older children;das ist Anita, unsere G\große this is Anita, our eldest;wenn ich \groß bin when I'm grown up;G\groß und Klein young and old [alike];7) ( zeitlich ausgedehnt) long, lengthy;auf große[r] Fahrt on a long journey8) ( bevölkerungsreich) large, big;( zahlreich) large;die \große Masse most [or the majority] of the people;ein \großer Teil der Bevölkerung a large part of the population9) ( erheblich) great;ein \großer Aufstieg a meteoric rise;ein \großer Durchbruch/ Reinfall a major breakthrough/disaster;ein \großer Misserfolg an abject [or a dismal] failureein \großer Betrag a large amount;eine \große Preissteigerung a massive price rise [or increase];11) ( beträchtlich) great;eine \große Beeinträchtigung a major impairment;eine \große Dummheit sheer stupidity;[eine] \große Enttäuschung [a] great [or deep] [or profound] disappointment;\großes Leid great [or deep] [or profound] sorrow;\große Nachfrage a big demand;ein \großer Schrecken a nasty fright;\große Schwierigkeiten serious [or real] trouble;\große Wut unbridled fury;\großer Zorn deep [or profound] anger;was für eine \große Freude! how delightful!;du redest ganz \großen Unsinn you're talking complete rubbishein \großer Konzern/ Supermarkt/ein \großes Unternehmen a leading [or major] group/supermarket/company;[etwas/nichts] G\großes [something/nothing] great;sie hat in ihrem Leben nichts G\großes geleistet she never achieved anything great [or major] in her life, she did not achieve great things in her life;mit diesem Gemälde hat sie etwas G\großes geschaffen she has created something great [or profound] with this painting; s. a. kleinwas ist denn da auf der Straße für ein \großer Lärm? what's all that noise in the street?;wir bekamen \großen Beifall we received loud applause;macht doch nicht so einen \großen Lärm! don't make so much noise!14) ( in Eigennamen)... der G\große... the Great;Friedrich der G\große Frederick the Great15) (besonders [gut]) big;im Meckern ist sie ganz \groß she's quite good at moaning;ich bin kein \großer Esser/ Trinker I'm not a big eater/drinker;ich bin kein \großer Redner I'm no [or not a] great speakerWENDUNGEN:im G\großen und Ganzen [gesehen] on the whole, by and large; s. a. Terz, Geld, Massewas ist da jetzt schon \groß dabei! big deal! ( fam)er hat sich aber nicht gerade \groß für uns eingesetzt! he didn't exactly do very much [or put himself out much] for us!;was soll man da schon \groß sagen? you can't really say very much;ich habe mich nie \groß für Politik interessiert I've never been particularly interested in politics;\groß einsteigen to go in for sth in a big way;sie ist ganz \groß in die Politik eingestiegen she's gone into politics in a big way;2) modeetw größer machen to let out sth sep3) ( von weitem Ausmaß)\groß angelegt large-scale;eine \groß angelegte Offensive a full-scale offensive [or attack];4) ( nicht klein)WENDUNGEN:\groß und breit ( fam) at great length; -
2 groß
big; tall; great; large; grand; heavyset* * *[groːs]1. ADJEKTIVcomp ordm;er ['grøːsɐ] superl ordm;te(r, s) ['grøːstə]1) big; Fläche, Raum, Haus, Hände big, large; Höhe, Breite great; Größe, Tube, Dose, Packung etc large; (TYP ) Buchstabe capitalein ganz großes Haus/Buch — a great big house/book
der große ( Uhr)zeiger — the big or minute hand
x ist größer als 10 (Math) — x is greater than 10
ein 2 Hektar großes Grundstück — a 2-hectare plot of land
ein Loch größer machen — to make a hole bigger
ein großes Bier, ein Großes (inf) — ≈ a pint (of beer) (Brit), a large beer
die große Masse (fig) — the vast majority
2) = hoch, hochgewachsen taller ist 1,80 Meter groß — he's one metre (Brit) or meter (US) eighty (tall)
unsere Große — our eldest or oldest (daughter); (von zweien) our elder daughter
unser Großer — our eldest or oldest ( son); (von zweien) our elder son
mit etw groß geworden sein — to have grown up with sth
er ist ein großes Kind — he's a big or a great big (inf) baby
4) zeitlich Verzögerung, Rede big, longdie große Pause (Sch) — the long or lunch break
die großen Ferien — the summer holidays (Brit) or holiday (US)
5) = beträchtlich, wichtig, bedeutend great; Erfolg, Enttäuschung, Hoffnung, Eile great, big; Gewinn, Ereignis big; Katastrophe, Schreck terrible; Summe large; Geschwindigkeit higher hat Großes geleistet — he has achieved great things
die größten Erfindungen unseres Jahrhunderts — the greatest inventions of our century
ein großer Dichter wie Goethe — a great poet like Goethe
eine große Dummheit machen — to do something very or really stupid
er ist kein großer Esser (inf) — he's not a big eater
eine der größeren Firmen — one of the major companies
die großen Fragen unserer Zeit — the great or big questions of our time
das große Ganze — the broader or wider view
vor meinem Haus war or herrschte ein großer Lärm — there was a lot of noise outside my house
ich habe große Lust zu verreisen — I'd really like to go away (on holiday (Brit) or vacation (US))
sie hatte große Lust, sich zu verkleiden — she really wanted to get dressed up
einen großen Namen haben — to be a big name
ich bin kein großer Redner (inf) — I'm no great speaker
ich bin kein großer Opernfreund (inf) — I'm not a great opera fan
im größten Regen/Schneesturm — in the middle of a downpour/snowstorm
große Worte machen — to use grand words
6) = großartig, bewundernswert iro greatdas ist or finde ich ganz groß (inf) — that's really great (inf)
7) in Eigennamen GreatAlfred/Friedrich der Große — Alfred/Frederick the Great
8) MUS2. ADVERBcomp ordm; er, superl am ordm;ten1)groß machen (baby-talk) — to do number two (baby-talk), to do a poo (Brit baby-talk)
groß daherreden (inf) — to talk big (inf)
See:2)3)was ist das schon groß? (inf) — big deal! (inf), so what? (inf)
was soll man da schon groß machen/sagen? (inf) — what can you do/say?
er hat sich nicht gerade groß für unsere Belange eingesetzt (inf) — he didn't exactly put up a big fight for us
ich habe mich nie groß um Politik gekümmert (inf) — I've never been a great one for politics (inf)
ich kümmere mich nicht groß darum (inf) — I don't take much notice
ganz groß rauskommen (inf) — to make the big time (inf)
* * *1) (large in size: a big car.) big2) (very large, larger etc than average: a great crowd of people at the football match.) great3) (great in size, amount etc; not small: a large number of people; a large house; a large family; This house is too large for two people.) large4) (fairly large: His income is quite sizeable, now that he has been promoted.) sizeable5) ((of people and thin or narrow objects such as buildings or trees) higher than normal: a tall man/tree.) tall6) ((of people) having a particular height: John is only four feet tall.) tall7) (great or large: He won by a wide margin.) wide* * *<größer, größte>[ˈgro:s]I. adjin \großen/größeren Formaten/Größen in large/larger formats/sizes2. (hoch aufragend) longein \großer Kirchturm/Mast/Turm a high church steeple/pylon/tower3. (hoch gewachsen) Mensch talldu bist \groß geworden you've grownwie \groß bist du? how tall are you?er ist 1,78 m \groß he is 5 foot 10 [or 1.78m] [tall]ein \großer Baum/eine \große Vase a tall tree/vaseauf \große[r] Fahrt on a long journeydie \große Pause SCH mid-morning break5. (älter) big, elder, olderdas ist Anita, unsere G\große this is Anita, our eldestwenn ich \groß bin... when I'm grown up...mein \großer Bruder/meine \große Schwester my elder brother/my elder sisterG\groß und Klein young and old [alike]6. (mengenmäßig)im G\großen einkaufen to buy in bulkdie \große Masse most [or the majority] of the peopleein \großer Teil der Bevölkerung a large part of the population7. (erheblich, beträchtlich) greatwas für eine \große Freude! how delightful!du redest ganz \großen Unsinn you're talking complete rubbishwas ist denn das für ein \großer Lärm auf der Straße? what's all that noise in the street?macht doch nicht so einen \großen Lärm! don't make so much noise!\große Angst haben to be terribly afraid [or frightened]ein \großer Aufstieg a meteoric riseeine \große Beeinträchtigung a major impairmentein \großer Betrag a large amounteine \große Dummheit sheer stupidityein \großer Durchbruch/Reinfall a major breakthrough/disastereine \große Enttäuschung a great [or deep] [or profound] disappointmentmit \großer Geschwindigkeit at high [or great] speed\großen Hunger haben to be terribly hungry\großes Leid great [or deep] [or profound] sorrowein \großer Misserfolg an abject [or a dismal] failure\große Nachfrage a big demandeine \große Preissteigerung a massive price rise [or increase]ein \großer Schrecken a nasty fright\große Schwierigkeiten serious [or real] trouble\große Wut unbridled fury\großer Zorn deep [or profound] anger8. (bedeutend) greatetwas/nichts G\großes something/nothing greatsie hat in ihrem Leben nichts G\großes geleistet she never achieved anything great [or major] in her life, she did not achieve great things in her lifemit diesem Gemälde hat sie etwas G\großes geschaffen she has created something great [or profound] with this paintingein \großer Konzern/ein \großes Unternehmen a leading [or major] group/company9. (besonders gut) bigim Meckern ist sie ganz \groß she's quite good at moaningich bin kein \großer Esser/Trinker I'm not a big eater/drinkerich bin kein \großer Redner I'm no [or not a] great speaker10. (in Eigennamen)▪ ... der G\große... the GreatFriedrich der G\große Frederick the Great11. (großes Glas) large, bignach den drei \großen Bier war ich ziemlich angeheitert I felt quite merry fam [or fam tipsy] after three pints [of beer]12.▶ im G\großen und Ganzen [gesehen] on the whole, by and largeich habe nur \großes Geld I haven't any change on me; s.a. kleinII. advwas ist da jetzt schon \groß dabei! big deal! famer hat sich aber nicht gerade \groß für uns eingesetzt! he didn't exactly do very much [or put himself out much] for us!was soll man da schon \groß sagen? you can't really say very muchich habe mich nie \groß für Politik interessiert I've never been particularly interested in politics\groß einsteigen to go in for sth in a big waysie ist ganz \groß in die Politik eingestiegen she's gone into politics in a big way2. (von weitem Ausmaß)\groß angelegt large-scaleeine \groß angelegte Offensive a full-scale offensive [or attack3. MODE4. (nicht klein)5.* * *1.größer, größt... Adjektiv1) big; big, large <house, window, area, room, etc.>; large < pack, size, can, etc.>; great <length, width, height>; tall < person>große Eier/Kartoffeln — large eggs/potatoes
eine große Terz/Sekunde — (Musik) a major third/second
ein großes Bier, bitte — a pint, please
2) (eine bestimmte Größe aufweisend)1 m2/2 ha groß — 1 m2/2 ha in area
sie ist 1,75 m groß — she is 1.75 m tall
doppelt/dreimal so groß wie... — twice/three times the size of...
3) (älter) big <brother, sister>seine größere Schwester — his elder sister
unsere Große/unser Großer — our eldest or oldest daughter/son
4) (erwachsen) grown-up <children, son, daughter>[mit etwas] groß werden — grow up [with something]
die Großen — (Erwachsene) the grown-ups; (ältere Kinder) the older children
Groß und Klein — old and young [alike]
5) (lange dauernd) long, lengthy <delay, talk, explanation, pause>die großen Ferien — (Schulw.) the summer holidays or (Amer.) long vacation sing.
die große Pause — (Schulw.) [mid-morning] break
große Summen/Kosten — large sums/heavy costs
eine große Auswahl — a wide selection or range
7) (außerordentlich) great <pleasure, pain, hunger, anxiety, hurry, progress, difficulty, mistake, importance>; intense <heat, cold>; high < speed>ihre/seine große Liebe — her/his great love
ein großer Augenblick/Tag — a great moment/day
große Worte — grand or fine words
die Großen [der Welt] — the great figures [of our world]
die große Dame/den großen Herrn spielen — (iron.) play the fine lady/gentleman
10) (bedeutend) great, major < artist, painter, work>Katharina die Große — Catherine the Great; s. auch Karl
11) (wesentlich)die große Linie/der große Zusammenhang — the basic line/the overall context
in großen Zügen od. Umrissen — in broad outline
im Großen [und] Ganzen — by and large; on the whole
ein großes Herz haben — be great-hearted
13) (ugs.): (großspurig)2.1)groß geschrieben werden — (fig. ugs.) be stressed or emphasized
groß machen — (Kinderspr.) do number two (child lang.)
2) (ugs.): (aufwendig)3) (ugs.): (besonders) greatly; particularly4) (ugs.): (großartig)sie steht ganz groß da — she has made it big (coll.) or made the big time (coll.)
* * *A. adj1. big (besonders gefühlsbetont); Haus, Fläche etc: large; Land: vast; Baum, Gebäude etc: (hoch) tall; (riesig) huge; Person: tall;ein großes Gebäude a big(, tall) building;der Große Ozean GEOG the Pacific (Ocean);die Großen Seen GEOG the Great Lakes;große Zehe big toe;großer Buchstabe capital letter;Gut mit großem G good with a capital G;wir sprechen hier von Geiz mit einem großen G fig, pej we’re talking about meanness with a capital M here;groß machen/müssen kinderspr do/have to do big jobs2. an Ausmaß, Intensität, Wert etc: great; Fehler, Lärm, Unterschied etc: auch big; Entfernung: great, long; Geschwindigkeit: high; Hitze, Kälte, Schmerzen etc: intense; Kälte: auch severe; Verlust: heavy; Wissen: extensive, wide; (tief) profound; MUS, Intervall, Terz: major; Angeber, Angsthase, Feigling etc: terrible, dreadful;wir waren zu Hause eine große Familie we were a large family;große Ferien summer holiday(s), long vacation;zu meiner großen Freude to my great joy ( oder pleasure);wie komme ich an das große Geld? umg how do I get into the big money?;großes Glück haben be very lucky;großen Hunger haben be very hungry; stärker: be starving;große Mehrheit great majority;große Pause long (mid-morning) break;ein Fest im großen Rahmen a celebration on the grand scale;große Schritte machen make great progress;zum großen Teil largely, for the most part;3. mit Maßangabe:wie groß ist er? how tall is he?;er ist … groß he’s … (tall); das Grundstückist 600 m2groß is 600 metres (US -ers) square;gleich groß Personen: the same height, as tall as each other; Flächen, Kleidungsstücke etc: the same size;so groß wie ein Fußballfeld the size of a football pitch (US soccer field);war dreimal so groß wie der der Konkurrenz was three times that of our rivalsgroße Schwester big sister;groß werden Kinder: grow up;zu groß werden für outgrow sth, get too big for;er ist nur ein großes Kind he’s just a big baby;Groß und Klein young and old5. fig Augenblick, Entdeckung, Erfolg, Tag, Tat etc: great; (bedeutend) major, important; (großartig) grand, magnificent; Pläne, Ziele: great, grand, big; Künstler, Dichter etc: great;große Worte big words;Friedrich der Große Frederick the Great;Karl der Große Charlemagne;die große Dame/den großen Herrn spielen iron play the great lady/lord;große Reden schwingen iron talk big;Groß und Klein standesmäßig: high and low6. (allgemein, wesentlich) broad, general;den großen Zusammenhang erkennen see the big picture;im großen Ganzen overall;in großen Zügen in broad outline7. umg (gut):das war ganz groß! that was really great!;große Klasse she’s really good ( oder she’s brilliant) at arithmetic;im Angeben/Geldausgeben ist er (ganz) groß iron he’s very good at showing off/spending money;ich bin kein großer Freund von Partys/Suppe I’m not a great one for parties/soup, I’m not particularly fond of parties/soup;er ist ein großer Schweiger/kein großer Esser he’s not a great talker/eater8. (edel):in großer Aufmachung Bericht etc: prominently featured, splashed across the page; Person: in full dress;B. adv1. big;groß gedruckt in large letters ( oder print);groß gemustert with a large pattern;groß kariert large-checked;er sah mich nur groß an he just stared at me;groß und breit dastehen umg, unübersehbar: stand out; stärker: stick out like a sore thumb; → auch großschreiben, großgebaut etc2. (aufwändig):groß angelegt Aktion etc: large-scale, full-scale;groß ausgehen umg have a real night out;jemanden/etwas groß herausbringen umg pull out all the stops for sb/sth, give sb/sth a tremendous build-up3. umg:groß auftreten act big;groß daherreden talk big5. (gut):groß in Form in great form;beim Publikum groß ankommen be a big hit with the audience;ganz groß dastehen (Erfolg haben) do brilliantly6. umg:er kümmert sich nicht groß darum he doesn’t really bother about it;was ist schon groß dabei? so what?, US auch (so) what’s the big deal?;was gibt es da groß zu sagen? what can you say?;was gibt’s da noch groß zu fragen? is there really anything more we need to ask?;was kann das schon groß kosten? it can’t be very expensive, can it?;was war los? -was soll schon groß gewesen sein? what do you think happened?* * *1.größer, größt... Adjektiv1) big; big, large <house, window, area, room, etc.>; large <pack, size, can, etc.>; great <length, width, height>; tall < person>große Eier/Kartoffeln — large eggs/potatoes
eine große Terz/Sekunde — (Musik) a major third/second
ein großes Bier, bitte — a pint, please
1 m2/2 ha groß — 1 m2/2 ha in area
sie ist 1,75 m groß — she is 1.75 m tall
doppelt/dreimal so groß wie... — twice/three times the size of...
3) (älter) big <brother, sister>unsere Große/unser Großer — our eldest or oldest daughter/son
4) (erwachsen) grown-up <children, son, daughter>[mit etwas] groß werden — grow up [with something]
die Großen — (Erwachsene) the grown-ups; (ältere Kinder) the older children
Groß und Klein — old and young [alike]
5) (lange dauernd) long, lengthy <delay, talk, explanation, pause>die großen Ferien — (Schulw.) the summer holidays or (Amer.) long vacation sing.
die große Pause — (Schulw.) [mid-morning] break
große Summen/Kosten — large sums/heavy costs
eine große Auswahl — a wide selection or range
7) (außerordentlich) great <pleasure, pain, hunger, anxiety, hurry, progress, difficulty, mistake, importance>; intense <heat, cold>; high < speed>ihre/seine große Liebe — her/his great love
ein großer Augenblick/Tag — a great moment/day
große Worte — grand or fine words
[k]eine große Rolle spielen — [not] play a great or an important part
die Großen [der Welt] — the great figures [of our world]
9) nicht präd. (glanzvoll) grand <celebration, ball, etc.>die große Dame/den großen Herrn spielen — (iron.) play the fine lady/gentleman
10) (bedeutend) great, major <artist, painter, work>Katharina die Große — Catherine the Great; s. auch Karl
11) (wesentlich)die große Linie/der große Zusammenhang — the basic line/the overall context
in großen Zügen od. Umrissen — in broad outline
im Großen [und] Ganzen — by and large; on the whole
13) (ugs.): (großspurig)2.große Reden schwingen od. (salopp) Töne spucken — talk big (coll.)
1)groß geschrieben werden — (fig. ugs.) be stressed or emphasized
groß machen — (Kinderspr.) do number two (child lang.)
2) (ugs.): (aufwendig)3) (ugs.): (besonders) greatly; particularly4) (ugs.): (großartig)sie steht ganz groß da — she has made it big (coll.) or made the big time (coll.)
* * *adj.ample adj.big adj.capital adj.great adj.heavyset adj.large adj.sizable adj.tall adj. adv.largely adv.sizably adv. -
3 machen
I v/t1. (tun) do; was machst du? what are you doing?; beruflich: what do you do (for a living)?; so was macht man nicht that isn’t done, you just don’t do that; da kann man nichts machen there’s nothing you can do (about it), it’s (just) one of those things; er macht es nicht unter 500 Euro umg. he won’t do it for less than 500 euros; was macht die Familie? how’s the family (getting on [Am. along]) ?; mach’s gut! umg. see you; (alles Gute) all the best; gut gemacht! well done!, good show!; das lässt sich schon machen that can be arranged, that’s no problem; mit mir könnt ihr’s ja machen! umg., iro. the things I put up with; sie wird es nicht mehr lange machen umg. (wird bald sterben) she’s not long for this world; die Festplatte wird es wohl nicht mehr lange machen umg. (wird bald defekt sein) the hard disk is on its last legs ( oder has just about had it)2. (herstellen, schaffen) make; (Essen) make, prepare; (Bett) make; ein Foto machen take a photograph; das Zimmer machen do ( oder tidy up, Am. clean up) the room; Hausaufgaben machen do one’s homework; eine Prüfung machen take ( erfolgreich: pass) an exam; einen Spaziergang machen go for a walk; einen Fehler machen make a mistake; einen Kurs machen (besuchen) do ( oder take) a course; eine angenehme / unangenehme Erfahrung machen have a pleasant / an unpleasant experience; jemanden zum General machen make s.o. a general; zu oder für etw. ( nicht) gemacht sein (not) be cut out for s.th.; er ist nicht zur Arbeit gemacht iro. work doesn’t agree with him hum.; jemanden traurig / glücklich etc. machen make s.o. sad / happy etc.; den Schiedsrichter machen umg. be ( oder act as) umpire ( oder referee); das macht das Wetter it’s the weather that causes it; das macht Durst it makes you thirsty; der Wagen macht 160 km / h umg. the car does 100 mph; Ferien, Hoffnung, Krach, Licht etc.3. (ergeben) beim Rechnen: be, come to, amount to; 4 mal 5 macht 20 four times five is twenty, four fives are twenty; was macht das? Rechnung etc.: how much does that come to?, what’s the damage? umg.; das macht dreißig Euro that’s ( oder that’ll be) thirty euros; was macht das zusammen? how much does that come to all together?4. (ausmachen): was macht das schon? what does it matter?, what difference does it make?; umg. so what?; das macht nichts it doesn’t matter, never mind; es macht mir nichts I don’t mind; sie macht sich nichts / nicht viel aus Geld she doesn’t care / doesn’t care much about money, money doesn’t mean anything / doesn’t mean much to her, she’s not bothered / not really bothered about money umg.; er macht sich nicht viel aus Kuchen / Alkohol etc. he doesn’t particularly like cake / alcohol etc., he’s not particularly keen on (Am. not wild about) cake / alcohol etc.; mach dir nichts draus! don’t worry about it, don’t take it to heart5. umg. (veranstalten, organisieren) have, give; ich mache am Samstag ein Fest I’m having a party on Saturday; nächste Woche macht sie einen Vortrag über Kafka next week she’s going to give a lecture on Kafka6. Sl. euph.: es machen (Sex haben) have it off (Am. get it on) ( mit with); es jemandem machen give it to s.o.II v/refl1. sich ( gut) machen Person: be coming along (well oder fine), be getting on (Am. along) (fine); sich gut machen Sache: (gut aussehen) look good ( bei jemandem on s.o.); (gern gesehen werden) make a good impression; sich schlecht machen not look good, make a bad impression; er macht sich gut als... he makes a good...; wie macht sich Vincent als Chef? what sort of a boss is Vincent?; er macht sich gut als Chef he makes a good boss; wie macht sich der Kleine? how’s the little one doing ( oder getting on [Am. along]) ?; die Vase macht sich sehr gut in der Ecke the vase looks very nice in the corner; das macht sich schon wieder umg. it’ll sort itself out2. sich an etw. machen get down to (work on) s.th.; ich mache mich morgen an die Übersetzung auch I’ll make a start on the translation tomorrow; WegIII v/i1. umg.: macht, dass ihr bald zurück seid! be sure to be back ( oder you get back) soon!; mach, dass du wegkommst! get out of here!; mach schon! (beeile dich!) hurry up!, get a move on! umg.2. umg.: lass ihn nur machen (lass ihm seinen Willen) let him if he wants to, let him have his way; (red ihm nichts ein) just let him do it ( oder get on with it); (verlass dich auf ihn) leave it to him; lass mich nur machen (red mir nichts ein) let me do it my way; (verlass dich auf mich) just leave it to me; lass mich mal machen (lass mich versuchen) let me have a try3. umg.: machen in (+ Dat) WIRTS. deal in, sell; in Politik machen umg. be in politics; er macht in Schriftstellerei umg. he dabbles in writing4. umg.: auf etw. machen umg. (etw. spielen) act ( oder play) s.th., pretend to be s.th.; auf Künstler machen umg. act ( oder play) the artist, do one’s artist bit umg.; auf unschuldig / doof machen umg. act ( oder play) the innocent / the fool; sie macht neuerdings auf jung her latest fad is to act all girlish5. Schokolade macht dick chocolate makes you fat; Querstreifen machen dick horizontal stripes make you look fat6. umg. euph. (die Notdurft verrichten): ( klein) machen wee; ( groß) machen shit; sich (Dat) vor Angst in die Hosen machen wet o.s. (Am. wet one’s pants) from fear; der Kleine macht immer noch in die Windeln the child still dirties his nappy (Am. diaper); der Hund hat auf den Teppich gemacht the dog made a mess on the carpet7. (hat oder ist) Dial. (sich begeben) go; wir haben oder sind 1966 in den Westen gemacht (sind aus der DDR in die BRD geflüchtet) in 1966 we made it to West Germany; gemacht* * *to create; to be; to do; to make; to fix* * *mạ|chen ['maxn]1. TRANSITIVES VERB1) = tun to dowas machst du heute Abend? — what are you doing this evening?
was machen wir mit dem restlichen Brot? — what shall we do with the rest of the bread?
die Hausarbeit/den Garten machen — to do the housework/the garden
er machte sich (dat) Zucker in den Kaffee (inf) — he put sugar in his coffee
ich muss noch so viel machen — I still have so much to do
gut, wird gemacht — right, will do (inf)
gut, mache ich — right, will do (inf) or I'll do that
wie mans macht, ists verkehrt — whatever you do is wrong
er macht, was er will — he does what he likes
soll ich ihn nach seinem Gehalt fragen? – so etwas macht man nicht! — shall I ask how much he earns? – you don't ask that (question)!
das lässt sich machen/nicht machen — that can/can't be done
das ist zu/nicht zu machen — that can/can't be done
ich mache es wohl am besten so, dass ich etwas früher komme — I would do best to come a bit earlier
es ist schon gut gemacht, wie sie die Rolle der Ophelia mit echtem Leben erfüllt — it's wonderful how she brings the role of Ophelia to life
damit/mit ihr kann man etwas machen — you could do something with it/her
was machst du denn hier? — what ( on earth) are you doing here?
was macht dein Bruder ( beruflich)? — what does your brother do (for a living)?
machs gut! — all the best!
er wirds nicht mehr lange machen (inf) — he won't last long
selber machen (sl) — to bring oneself off (inf)
mit mir kann mans ja machen! (inf) — the things I put up with! (inf)
2) = anfertigen, zubereiten to makeBier wird aus Gerste gemacht — beer is made from barley
sich/jdm etw machen lassen — to have sth made for oneself/sb
jdm einen Drink machen (Cocktail) — to make or mix sb a drink
3) = verursachen, bewirken Schwierigkeiten, Arbeit to make (jdm for sb); Mühe, Schmerzen to cause (jdm for sb)jdm Angst/Sorgen/Freude machen — to make sb afraid/worried/happy
jdm Hoffnung/Mut/Kopfschmerzen machen — to give sb hope/courage/a headache
das macht Appetit — that gives you an appetite
jdn lachen/weinen/etw vergessen machen — to make sb laugh/cry/forget sth
machen, dass etw geschieht — to make sth happen
mach, dass er gesund wird! — make him better!
das machen die vielen Zigaretten, dass du hustest — it's all those cigarettes that make you cough
4) = hervorbringen Laut, Geräusch to makemäh/miau machen — to baa/miaow
brumm machen — to go "brumm"
5) = bilden Kreuzzeichen, Kreis to make6)machen + SubstantivSiehe auch unter dem Eintrag für das jeweilige Substantiv.
einen Ausflug machen — to go on an outingBilder machen — to take photos
auf jdn/etw Jagd machen — to hunt sb/sth
einen Kopfsprung machen — to take a header (Brit), to dive (headfirst)
mach mir mal einen (guten) Preis! — make me an offer!
eine Prüfung machen — to do (esp Brit) or take an exam
ein Spiel machen — to play a game
See:= haltmachen7) machen + AdjektivSiehe auch unter dem Eintrag für das jeweilige Adjektiv.to makejdn nervös/unglücklich machen — to make sb nervous/unhappy
etw größer/kleiner machen — to make sth bigger/smaller
etw sauber/schmutzig machen — to get sth clean/dirty
jdn wieder sehend machen — to make sb see again
machs dir doch bequem/gemütlich — make yourself comfortable/at home
8) = ergeben inf to make; Summe, Preis to bedas macht ( zusammen) 23 — that makes 23 altogether
fünf mal vier macht or machen zwanzig — five fours are twenty, five times four is twenty
was macht die Rechnung? — how much is the bill?, what does the bill come to?
100 cm machen einen Meter — 100 cm make a metre (Brit) or meter (US)
was or wie viel macht das ( alles zusammen)? — how much is that altogether?
9) = spielen inf THEAT to play; Dolmetscher, Schiedsrichter etc to be10)= Notdurft verrichten inf
einen Haufen or sein Geschäft machen (euph:) (Hund) — to do its business (euph)See:11) = ordnen, reparieren, säubern to dodas Auto machen lassen — to have the car seen to or done
ich muss noch die Betten machen —
mach den Fleck aus der Bluse, ehe du sie wäschst — get the stain out of the blouse before you wash it
12)andere Wendungen◆ machen + aus
aus dem Haus könnte man schon etwas machen — you could really make something of that houseeine große Sache aus etw machen — to make a big thing of sth
jdn zum Star/Helden machen — to turn sb into a star/hero
jdn zum Wortführer/Sklaven/zu seiner Frau machen — to make sb spokesman/a slave/one's wife
jdm etw zur Hölle/Qual machen — to make sth hell/a misery for sb
der Regen/die Kälte macht mir nichts — I don't mind the rain/cold
die Kälte macht dem Motor nichts — the cold doesn't hurt the engine
es macht mir nichts, durch den Regen zu gehen — I don't mind walking in the rain
viel aus jdm/etw machen — to like sb/sth
wenig aus jdm/etw machen — not to be very keen on (esp Brit) or thrilled with (esp US) sb/sth
einen schönen Abend/ein paar gemütliche Stunden machen — to have a nice evening/a few pleasant hours
sich (dat) Sorgen machen — to worry
jdn zum Freund/Feind machen — to make sb one's friend/enemy
etw zur Aufgabe/zum Grundsatz/Motto machen — to make sth one's job/a principle/one's watchword
2. INTRANSITIVES VERB1)= tun
lass mich mal machen — let me do it2)machen + Adjektiv
das macht müde/gesund/schlank — that makes you tired/healthy/slimdas Kleid macht alt/schlank — that dress makes you look old/slim
3) = sich beeilen inf to get a move on (inf), to hurry upmach schon!, mach schnell or schneller! — get a move on! (inf), hurry up!
ich mach ja schon! — I'm being as quick as I can!
sie machten, dass sie nach Hause kamen — they hurried home
4) = Notdurft verrichten inf to go to the toilet (esp Brit) or bathroom (esp US) or restroom (US); (Hund etc) to do its business (euph); (in die Hosen machen (lit, fig) — to wet oneself
groß/klein machen (baby-talk) — to do a poo/wee (baby-talk)
5) = reisen dial to goüber die ( grüne) Grenze machen — to go over the border
6)Redewendungen◆ machen auf etw (
acc ) (inf) jetzt macht sie auf große Dame — she's playing the grand lady nowsie macht auf verständnisvoll/gebildet — she's doing her understanding/cultured bit (inf)
jetzt macht sie auf beleidigt — now she's acting the injured innocent (Brit), now she's acting insulted (esp US)
er macht auf Schau — he's out for effect (inf)◆ machen in etw (dat) (inf, beruflich) to be in sth
er macht in Nächstenliebe/Großzügigkeit — he puts on a show of compassion/generosity
3. REFLEXIVES VERB1) ◆ sich machen= sich entwickeln to come on2) = aussehen to look3)machen — to get down to sthsich über das Essen machen (inf) — to get stuck in (inf)
sich zum Fürsprecher/Anwalt machen — to make oneself spokesman/advocate
sich bei jdm beliebt/verhasst machen (inf) — to make oneself popular with/hated by sb
See:* * *1) have2) (to perform an activity concerning something: to do the washing; to do the garden / the windows.) do3) go4) (to create, form or produce: God made the Earth; She makes all her own clothes; He made it out of paper; to make a muddle/mess of the job; to make lunch/coffee; We made an arrangement/agreement/deal/bargain.) make5) (to cause to be: I made it clear; You've made me very unhappy.) make6) (to gain or earn: He makes $100 a week; to make a profit.) make7) (used with many nouns to give a similar meaning to that of the verb from which the noun is formed: He made several attempts (= attempted several times); They made a left turn (= turned left); He made (= offered) a suggestion/proposal; Have you any comments to make?) make8) (used when asking angrily what someone is doing: What does he think he's playing at (=doing)?) play at9) (to cause to become: His remarks rendered me speechless.) render10) (to cause to go into a certain, usually bad, state: The news sent them into a panic.) send11) (to do or perform some action: I think I'll take a walk; Will you take a look?; to take a bath) take12) (to make a note, record etc: He took a photograph of the castle; The nurse took the patient's temperature.) take* * *ma·chen[ˈmaxn̩]1. (anstelle eines genaueren Verbs)▪ etw \machen to do sthhast du die Kartoffeln/Türen/das Badezimmer gemacht? have you done the potatoes/doors/bathroom?2. (fertigen)▪ etw \machen to make sthFotos [von jdm/etw] \machen to take photos [of sb/sth]Gedichte \machen to write poemsjdm/sich etw \machen lassen to have sth made for sb/[for one]aus diesem Haus \machen wir ein Atelier we're turning this house into a studioder Saft ist aus Birnen gemacht the juice is made out of pears3. (geben)eine Empfehlung \machen to put in sep a recommendationeinen Vorschlag \machen to make [or sep put in] a suggestion4. (zubereiten)▪ [jdm] etw \machen to make [sb] sth, to make sth [for sb]einen Drink \machen to make a drinkdas Essen \machen to prepare/cook foodein Essen \machen to make [or cook] a mealdas Frühstück \machen to make [or get] breakfastKaffee \machen to make coffee5. (aufräumen)das Bett \machen to make the bedsein Zimmer \machen to tidy up sep one's room6. (veranstalten)▪ etw \machen to organize stheine Party \machen to give [or have] [or throw] a party▪ etw \machen:dieser Film macht tränende Augen this film puts the tears in your eyes [or fam is a real tear jerker]jdm Angst \machen to frighten sbjdm Arbeit \machen to give sb work to doein dummes Gesicht \machen (fam) to make [or pull] a silly facejdm Durst/Hunger \machen to make sb thirsty/hungryeinen Eindruck \machen to make an impressionFeuer \machen to light a firejdm eine Freude \machen to make sb happyjdm Hoffnung/Mut/Kopfschmerzen \machen to give sb hope/courage/a headacheLärm \machen to make a noiseLicht \machen to switch on sep the lightMühe \machen to be a lot of trouble [or effort]keine Mühe \machen to be no troubledas macht überhaupt keine Mühe that's no trouble at allMusik \machen to play some musiceinen Schmollmund \machen to poutjdm Sorgen \machen to make sb worried, to give sb cause for concern▪ das macht etw that's because of sthdas macht das häufige Trinken that comes from drinking oftendas macht die frische Luft, dass wir so hungrig sind it's the fresh air that makes us so hungry8. (durchführen)▪ etw \machen to do stheine Arbeit/seine Hausaufgaben \machen to do a job [or task]/one's homeworkeine Beobachtung \machen to observe sb/stheine Bestellung \machen to place [or sep put in] an ordereinen Besuch \machen to [pay sb a] visiteine Dummheit \machen to do something stupidwie man's macht, macht man's falsch [o verkehrt] you [just] can't wineinen Fehler \machen to make a mistakeden Haushalt \machen to keep housedas ist zu \machen that's possibledas lässt sich \machen that might be possibleeine Mitteilung \machen to make an announcementda ist nichts zu \machen nothing can be done, that's not possiblenichts zu \machen! nothing doing! famjd kann [da] nichts \machen sb can't do anythingeine Reise \machen to go on a journeyeine Sause mit jdm \machen (sl) to go on a pub crawl esp BRIT [or AM esp to go bar-hopping] with sb fameinen Spaziergang \machen to go for a walkein Spiel \machen to play a gameSport \machen to do sporteine Verbeugung \machen to make [or take] a bow, to bowwie machst du/wie \machen Sie das nur? how [on earth] do you do it?9. (absolvieren)▪ etw \machen to do sthdas Abitur \machen ≈to do [one's] A levels BRITeinen Kurs \machen to take a courseeine Ausbildung \machen to do an apprenticeshipeine Elektrikerausbildung \machen to train to be an electricianjdn/etw berühmt/reich/schön \machen to make sb/sth famous/rich/beautifulmach es dir bequem! make yourself comfortable [or at home]!dieser Hut macht mich viel jünger this hat makes me [look] much younger▪ etw aus jdm \machen to make sb sthetwas aus sich/jdm \machen to make something of oneself/sbmein Vater hat mich zu seinem Nachfolger gemacht my father has made [or named] me his successorjdn zu seinem Verbündeten \machen to make sb one's ally11. (erzielen)▪ etw \machen:wir \machen jetzt dreimal so viel Umsatz we have now tripled our turnoverein Geschäft \machen to make a dealeinen Gewinn/Verlust \machen to make a profit/lossMillionen \machen to make millionsPunkte/Tore \machen to score points/goalsein Vermögen \machen to make a fortune12. (tun)▪ etw \machen to do sthwas möchten Sie gern \machen? what would you like to do?lass uns etwas \machen! let's do something!genau so werden wir es \machen that's how we'll do itmusst du viel \machen? do you have a lot to do?was macht sie damit? what's she doing with it?was willst du mit diesem Zeug \machen? what are you going to do with this stuff?was soll ich nur \machen? what am I to do?ich weiß nicht, was ich noch \machen soll I don't know what else to doich weiß nicht, wie man es macht I don't know how to do itwas machst du da? what are you doing?; (misstrauisch) what on earth are you doing there?, what are you up to?was hat sie wieder gemacht, dass alle so ärgerlich sind? what's she been up to [or fam gone and done] this time to make everyone so angry?was macht denn deine Frau? how's your wife?und was \machen Sie so? and what are you doing nowadays?was macht die Arbeit/Gesundheit? how's work/your health?, how are you work-wise/health-wise? famwas soll ich da groß \machen? what do you expect me to do?was macht deine Brille in der Mikrowelle? what are your glasses doing in the microwave?dagegen kann man nichts \machen there's nothing you can do about itgut gemacht! well done!mit mir kann man es ja \machen (fam) the things I put up withso etwas macht man nicht that's [or it's] bad mannersda kann man nichts \machen nothing can be done\machen, was man will to do as one pleases [or wants13. (bilden)▪ etw \machen:die Straße macht eine scharfe Kurve the road bends sharplysie macht eine gute Figur she cuts a good figure▪ jdn \machen to make sb▪ jdn/etw \machen to do [or play] sb/sthwer macht hier den Boss? who's the boss here?▪ jdn/etw \machen to do sb/sth▪ etw [für jdn] \machen to act as sth [for sb]das macht zehn Euro that's [or that'll be] ten euros [please]was macht das [zusammen]? what does that come to [in total]?drei mal drei macht neun three times three is [or makes] nineder Hund macht „wau, wau“ the dog goes “woof woof” usu childspeakmacht nichts! no matter [or problem]!das macht [doch] nichts! never mind!, no harm done!macht das was? does it matter?was macht das schon? what does it matter?jdm/etw etwas/nichts \machen to harm/not harm sb/sth24. (geschaffen)▪ [jdm] etw \machen to mend [or fix] [or repair] sth for sb▪ etw \machen lassen to get [or have] sth mended [or fixed] [or repaired26.es macht jdn glücklich/traurig/wütend it makes sb happy/sad/angryes macht jdn verrückt it drives sb mad [or fam crazy]es macht mich verrückt, dass ich so viel Werbung sehe it drives me crazy to see so many advertisements2. (schaden)es macht etwas/nichts/viel it matters/doesn't matter/matters a lotes macht jdm etwas/nichts/viel sb minds/doesn't mind/minds a lotes macht mir nichts, wenn du hierbleibst I don't mind you [or form your] staying herees macht „piep“, wenn du einen Fehler machst it goes “peep” [or it peeps] when you make a mistake; s.a. langIII. INTRANSITIVES VERB1. (bewirken)mach ich! [as] good as done!▪ \machen, dass etw geschieht to ensure [or see to it] that sth happenswie hast du gemacht, dass die Kinder so artig sind? how did you get the children to be so well behaved?mach, dass du wegkommst! get out of here!2. (gewähren)mach nur/ruhig! go ahead!jdn [mal/nur] \machen lassen (fam) to leave sb to itLiebe macht blind love makes you blind4. (aussehen lassen)Streifen \machen dick stripes make you look fatauf cool/in Großzügigkeit \machen to act cool/generous [or the cool/generous guy]auf vornehm \machen to give oneself [or to put on] airssie macht immer auf vornehme Dame she always acts the elegant ladyins Bett \machen Kind to wet the bedich mache jetzt in Wolle/Versicherungen I'm in wool/insurance [or the wool/insurance businessmach/\machen Sie [schon]! get a move on! fammach schneller! hurry up!ich mach sowieso nicht mehr lang I'm not long for this world anywayaufs Land/in die Stadt \machen to go to the country/into townIV. REFLEXIVES VERB1. (beginnen)das Wetter macht sich wieder there will soon be good weatherdas Baby macht sich gut the baby is doing fine fam3. (passen)das Bild macht sich gut an der Wand/im Flur the picture looks good on the wall/in the hall4. (leisten)die neue Sekretärin macht sich gut the new secretary is doing well5. (gewinnen)sich dat etwas/nichts/viel/wenig aus jdm/etw \machen to care/not care at all/care a lot/not care much for sb/sth; (sich nicht ärgern) to get a little upset/not get upset at all/get really upset/not get upset much about sthmach dir/\machen Sie sich nichts d[a]raus! don't worry about it!, don't it get you down!8. (gestalten)wir \machen uns einen schönen Tag let's have an enjoyable daymach dir ein paar schöne Tage enjoy yourself for a few days9. (erledigen)V. AUXILIARVERBder Wein wird dich das vergessen \machen the wine will help you [to] forget* * *1.transitives Verb1) (herstellen) makesich (Dat.) etwas machen lassen — have something made
Geld/ein Vermögen/einen Gewinn machen — make money/a fortune/a profit
dafür ist er einfach nicht gemacht — (fig.) he's just not cut out for it
etwas aus jemandem machen — make somebody into something; (verwandeln) turn somebody into something
jemanden zum Präsidenten usw. machen — make somebody president etc.
2)jemandem einen Kostenvoranschlag machen — let somebody have or give somebody an estimate
jemandem einen guten Preis machen — (ugs.) name a good price
3) (zubereiten) get, prepare < meal>jemandem/sich [einen] Kaffee machen — make [some] coffee for somebody/oneself
jemandem einen Cocktail machen — get or mix somebody a cocktail
jemandem Arbeit machen — cause or make [extra] work for somebody
jemandem Sorgen machen — cause somebody anxiety; worry somebody
jemandem Mut/Hoffnung machen — give somebody courage/hope
das macht Durst/Hunger od. Appetit — this makes one thirsty/hungry; this gives one a thirst/an appetite
das macht das Wetter — that's [because of] the weather
mach, dass du nach Hause kommst! — (ugs.) off home with you!
ich muss machen, dass ich zum Bahnhof komme — (ugs.) I must see that I get to the station
ein Foto od. eine Aufnahme machen — take a photograph
einen Spaziergang machen — go for or take a walk
eine Reise machen — go on a journey or trip
einen Besuch [bei jemandem] machen — pay [somebody] a visit
wie man's macht, macht man's falsch od. verkehrt — (ugs.) [however you do it,] there's always something wrong
er macht es nicht unter 100 Euro — he won't do it for under or less than 100 euros
6)jemanden glücklich/eifersüchtig usw. machen — make somebody happy/jealous etc.
etwas größer/länger/kürzer machen — make something bigger/longer/shorter
mach es dir gemütlich od. bequem! — make yourself comfortable or at home
7) (tun) domach ich, wird gemacht! — (ugs.) will do!
was machen Sie [beruflich]? — what do you do [for a living]?
so etwas macht man nicht — that [just] isn't done
mit mir könnt ihr es ja machen — (ugs.) you can get away with it with me
8)was macht...? — (wie ist es um... bestellt?) how is...?
was macht die Arbeit? — how is the job [getting on]?; how are things at work?
was od. wieviel macht das [alles zusammen]? — how much does that come to?
das macht 12 Euro — that is or costs 12 euros; (Endsumme) that comes to 12 euros
10) (schaden)macht das was? — does it matter?; do you mind?
macht nichts! — (ugs.) never mind!; it doesn't matter
11) (teilnehmen an)einen Kursus od. Lehrgang machen — take a course
13)machs gut! — (ugs.) look after yourself!; (auf Wiedersehen) so long!
sich (Dat.) die Haare/Fingernägel machen — do one's hair/nails
15) (ugs. verhüll.): (seine Notdurft verrichten)2.groß/klein machen — do big jobs/small jobs (child language)
reflexives Verb1) mit Adjsich hübsch machen — smarten [oneself] up
sich schmutzig machen — get [oneself] dirty
2) (beginnen)sich an etwas (Akk.) machen — get down to something
3) (ugs.): (sich entwickeln) do well; get on4) (passen)das macht sich gut hier — this fits in well; this looks good here
5)mach dir nichts daraus! — (ugs.) don't let it bother you
sich (Dat.) nichts/wenig aus jemandem/etwas machen — (ugs.) not care at all/much for somebody/something
6)wir wollen uns (Dat.) einen schönen Abend machen — we want to have an enjoyable evening
7)sich (Dat.) Feinde machen — make enemies
sich (Dat.) jemanden zum Freund/Feind machen — make a friend/an enemy of somebody
8)3.wenn es sich [irgendwie] machen lässt — if it can [somehow] be done; if it is [at all] possible
intransitives Verb1) (ugs.): (sich beeilen)mach schon! — get a move on! (coll.); look snappy! (coll.)
2)das macht müde — it makes you tired; it is tiring
das macht hungrig/durstig — it makes you hungry/thirsty
3) (tun)lass mich nur machen — (ugs.) leave it to me
4) (ugs. verhüll.) <child, pet> perform (coll.)ins Bett/in die Hose machen — wet one's bed/pants
5) (ugs.)auf naiv usw. machen — pretend to be naïve
auf feine Dame usw. machen — act the fine lady
6) (landsch. ugs.): (sich begeben) go* * *A. v/t1. (tun) do;was machst du? what are you doing?; beruflich: what do you do (for a living)?;so was macht man nicht that isn’t done, you just don’t do that;da kann man nichts machen there’s nothing you can do (about it), it’s (just) one of those things;er macht es nicht unter 500 Euro umg he won’t do it for less than 500 euros;was macht die Familie? how’s the family (getting on [US along]) ?;gut gemacht! well done!, good show!;das lässt sich schon machen that can be arranged, that’s no problem;mit mir könnt ihr’s ja machen! umg, iron the things I put up with;sie wird es nicht mehr lange machen umg (wird bald sterben) she’s not long for this world;die Festplatte wird es wohl nicht mehr lange machen umg (wird bald defekt sein) the hard disk is on its last legs ( oder has just about had it)ein Foto machen take a photograph;Hausaufgaben machen do one’s homework;einen Spaziergang machen go for a walk;einen Fehler machen make a mistake;eine angenehme/unangenehme Erfahrung machen have a pleasant/an unpleasant experience;jemanden zum General machen make sb a general;zu oderfür etwas (nicht) gemacht sein (not) be cut out for sth;jemanden traurig/glücklich etcmachen make sb sad/happy etc;das macht das Wetter it’s the weather that causes it;das macht Durst it makes you thirsty;3. (ergeben) beim Rechnen: be, come to, amount to;4 mal 5 macht 20 four times five is twenty, four fives are twenty;was macht das? Rechnung etc: how much does that come to?, what’s the damage? umg;das macht dreißig Euro that’s ( oder that’ll be) thirty euros;was macht das zusammen? how much does that come to all together?4. (ausmachen):was macht das schon? what does it matter?, what difference does it make?; umg so what?;das macht nichts it doesn’t matter, never mind;es macht mir nichts I don’t mind;sie macht sich nichts/nicht viel aus Geld she doesn’t care/doesn’t care much about money, money doesn’t mean anything/doesn’t mean much to her, she’s not bothered/not really bothered about money umg;er macht sich nicht viel aus Kuchen/Alkohol etc he doesn’t particularly like cake/alcohol etc, he’s not particularly keen on (US not wild about) cake/alcohol etc;mach dir nichts draus! don’t worry about it, don’t take it to heart5. umg (veranstalten, organisieren) have, give;ich mache am Samstag ein Fest I’m having a party on Saturday;nächste Woche macht sie einen Vortrag über Kafka next week she’s going to give a lecture on Kafka6. sl euph:mit with);es jemandem machen give it to sbB. v/r1.sich gut machen Sache: (gut aussehen) look good (bei jemandem on sb); (gern gesehen werden) make a good impression;sich schlecht machen not look good, make a bad impression;er macht sich gut als … he makes a good …;wie macht sich Vincent als Chef? what sort of a boss is Vincent?;er macht sich gut als Chef he makes a good boss;die Vase macht sich sehr gut in der Ecke the vase looks very nice in the corner;das macht sich schon wieder umg it’ll sort itself out2.sich an etwas machen get down to (work on) sth;C. v/i1. umg:macht, dass ihr bald zurück seid! be sure to be back ( oder you get back) soon!;mach, dass du wegkommst! get out of here!;2. umg:lass ihn nur machen (lass ihm seinen Willen) let him if he wants to, let him have his way; (red ihm nichts ein) just let him do it ( oder get on with it); (verlass dich auf ihn) leave it to him;lass mich nur machen (red mir nichts ein) let me do it my way; (verlass dich auf mich) just leave it to me;lass mich mal machen (lass mich versuchen) let me have a try3. umg:in Politik machen umg be in politics;er macht in Schriftstellerei umg he dabbles in writing4. umg:sie macht neuerdings auf jung her latest fad is to act all girlish5.Schokolade macht dick chocolate makes you fat;Querstreifen machen dick horizontal stripes make you look fat6. umg euph (die Notdurft verrichten):(klein) machen wee;(groß) machen shit;sich (dat)vor Angst in die Hosen machen wet o.s. (US wet one’s pants) from fear;der Kleine macht immer noch in die Windeln the child still dirties his nappy (US diaper);der Hund hat auf den Teppich gemacht the dog made a mess on the carpet7. (hat oder ist) dial (sich begeben) go;sind 1987 in den Westen gemacht (sind aus der DDR in die BRD geflüchtet) in 1987 we made it to West Germany; → gemacht* * *1.transitives Verb1) (herstellen) makesich (Dat.) etwas machen lassen — have something made
Geld/ein Vermögen/einen Gewinn machen — make money/a fortune/a profit
dafür ist er einfach nicht gemacht — (fig.) he's just not cut out for it
etwas aus jemandem machen — make somebody into something; (verwandeln) turn somebody into something
jemanden zum Präsidenten usw. machen — make somebody president etc.
2)jemandem einen Kostenvoranschlag machen — let somebody have or give somebody an estimate
jemandem einen guten Preis machen — (ugs.) name a good price
3) (zubereiten) get, prepare < meal>jemandem/sich [einen] Kaffee machen — make [some] coffee for somebody/oneself
jemandem einen Cocktail machen — get or mix somebody a cocktail
jemandem Arbeit machen — cause or make [extra] work for somebody
jemandem Sorgen machen — cause somebody anxiety; worry somebody
jemandem Mut/Hoffnung machen — give somebody courage/hope
das macht Durst/Hunger od. Appetit — this makes one thirsty/hungry; this gives one a thirst/an appetite
das macht das Wetter — that's [because of] the weather
mach, dass du nach Hause kommst! — (ugs.) off home with you!
ich muss machen, dass ich zum Bahnhof komme — (ugs.) I must see that I get to the station
5) (ausführen) do <job, repair, etc.>ein Foto od. eine Aufnahme machen — take a photograph
einen Spaziergang machen — go for or take a walk
eine Reise machen — go on a journey or trip
einen Besuch [bei jemandem] machen — pay [somebody] a visit
wie man's macht, macht man's falsch od. verkehrt — (ugs.) [however you do it,] there's always something wrong
er macht es nicht unter 100 Euro — he won't do it for under or less than 100 euros
6)jemanden glücklich/eifersüchtig usw. machen — make somebody happy/jealous etc.
etwas größer/länger/kürzer machen — make something bigger/longer/shorter
mach es dir gemütlich od. bequem! — make yourself comfortable or at home
7) (tun) domach ich, wird gemacht! — (ugs.) will do!
was machen Sie [beruflich]? — what do you do [for a living]?
so etwas macht man nicht — that [just] isn't done
mit mir könnt ihr es ja machen — (ugs.) you can get away with it with me
8)was macht...? — (wie ist es um... bestellt?) how is...?
was macht die Arbeit? — how is the job [getting on]?; how are things at work?
was od. wieviel macht das [alles zusammen]? — how much does that come to?
das macht 12 Euro — that is or costs 12 euros; (Endsumme) that comes to 12 euros
10) (schaden)macht das was? — does it matter?; do you mind?
macht nichts! — (ugs.) never mind!; it doesn't matter
11) (teilnehmen an)einen Kursus od. Lehrgang machen — take a course
13)machs gut! — (ugs.) look after yourself!; (auf Wiedersehen) so long!
14) (ugs.): (ordnen, sauber machen, renovieren); do <room, stairs, washing, etc.>sich (Dat.) die Haare/Fingernägel machen — do one's hair/nails
15) (ugs. verhüll.): (seine Notdurft verrichten)2.groß/klein machen — do big jobs/small jobs (child language)
reflexives Verb1) mit Adjsich hübsch machen — smarten [oneself] up
sich schmutzig machen — get [oneself] dirty
2) (beginnen)sich an etwas (Akk.) machen — get down to something
3) (ugs.): (sich entwickeln) do well; get on4) (passen)das macht sich gut hier — this fits in well; this looks good here
5)mach dir nichts daraus! — (ugs.) don't let it bother you
sich (Dat.) nichts/wenig aus jemandem/etwas machen — (ugs.) not care at all/much for somebody/something
6)wir wollen uns (Dat.) einen schönen Abend machen — we want to have an enjoyable evening
7)sich (Dat.) Feinde machen — make enemies
sich (Dat.) jemanden zum Freund/Feind machen — make a friend/an enemy of somebody
8)3.wenn es sich [irgendwie] machen lässt — if it can [somehow] be done; if it is [at all] possible
intransitives Verb1) (ugs.): (sich beeilen)mach schon! — get a move on! (coll.); look snappy! (coll.)
2)das macht müde — it makes you tired; it is tiring
das macht hungrig/durstig — it makes you hungry/thirsty
3) (tun)lass mich nur machen — (ugs.) leave it to me
4) (ugs. verhüll.) <child, pet> perform (coll.)ins Bett/in die Hose machen — wet one's bed/pants
5) (ugs.)auf naiv usw. machen — pretend to be naïve
auf feine Dame usw. machen — act the fine lady
6) (landsch. ugs.): (sich begeben) go* * *v.to make v.(§ p.,p.p.: made)to perform v. -
4 groß;
größer, am größtenI Adj.1. big (bes. gefühlsbetont); Haus, Fläche etc.: large; Land: vast; Baum, Gebäude etc.: (hoch) tall; (riesig) huge; Person: tall; Großer Bär oder Wagen ASTRON. Great Bear, Ursa Major fachspr.; ein großes Gebäude a big(, tall) building; der Große Ozean GEOG. the Pacific (Ocean); die Großen Seen GEOG. the Great Lakes; große Zehe big toe; großer Buchstabe capital letter; Gut mit großem G good with a capital G; wir sprechen hier von Geiz mit einem großen G fig., pej. we’re talking about meanness with a capital M here; groß machen / müssen Kinderspr. do / have to do big jobs2. an Ausmaß, Intensität, Wert etc.: great; Fehler, Lärm, Unterschied etc.: auch big; Entfernung: great, long; Geschwindigkeit: high; Hitze, Kälte, Schmerzen etc.: intense; Kälte: auch severe; Verlust: heavy; Wissen: extensive, wide; (tief) profound; MUS., Intervall, Terz: major; Angeber, Angsthase, Feigling etc.: terrible, dreadful; ( auf) groß stellen (Heizung, Herd etc.) set on high, turn up; großes Bier large one, Brit. etwa pint, Am. 16 ouncer; wir waren zu Hause eine große Familie we were a large family; große Ferien summer holiday(s), long vacation; zu meiner großen Freude to my great joy ( oder pleasure); großes Geld umg. (Scheine) notes Pl., Am. bills Pl.; (viel Geld) a lot of money; wie komme ich an das große Geld? umg. how do I get into the big money?; großes Glück haben be very lucky; großen Hunger haben be very hungry; stärker: be starving; große Mehrheit great majority; große Pause long (mid-morning) break; ein Fest im großen Rahmen a celebration on the grand scale; große Schritte machen make great progress; zum großen Teil largely, for the most part; eine große Zahl von a large number of, a great many; Liebe, Mode etc.3. mit Maßangabe: wie groß ist er? how tall is he?; er ist... groß he’s... (tall); das Grundstück ist 600 m2 groß is 600 met|res (Am. -ers) square; das Zimmer ist drei mal fünf Meter groß is five met|res (Am. -ers) square ( oder each way); gleich groß Personen: the same height, as tall as each other; Flächen, Kleidungsstücke etc.: the same size; so groß wie ein Fußballfeld the size of a football pitch (Am. soccer field); unser Umsatz war dreimal so groß wie der der Konkurrenz was three times that of our rivals4. (erwachsen) grown-up; (älter) big; große Schwester big sister; groß werden Kinder: grow up; zu groß werden für outgrow s.th., get too big for; er ist nur ein großes Kind he’s just a big baby; Groß und Klein young and old5. fig. Augenblick, Entdeckung, Erfolg, Tag, Tat etc.: great; (bedeutend) major, important; (großartig) grand, magnificent; Pläne, Ziele: great, grand, big; Künstler, Dichter etc.: great; große Politik national (bzw. international) politics, the political big time umg.; große Worte big words; Friedrich der Große Frederick the Great; Karl der Große Charlemagne; die große Dame / den großen Herrn spielen iro. play the great lady / lord; große Reden schwingen iro. talk big; Groß und Klein standesmäßig: high and low6. (allgemein, wesentlich) broad, general; die große Linie verfolgen follow the main lines, stick to the basic ( oder broad) principles; den großen Zusammenhang erkennen see the big picture; im großen Ganzen overall; in großen Zügen in broad outline7. umg. (gut): das war ganz groß! that was really great!; im Rechnen ist sie ganz groß oder große Klasse she’s really good ( oder she’s brilliant) at arithmetic; im Angeben / Geldausgeben ist er ( ganz) groß iro. he’s very good at showing off / spending money; ich bin kein großer Tänzer etc. I’m not much of a dancer etc.; ich bin kein großer Freund von Partys / Suppe I’m not a great one for parties / soup, I’m not particularly fond of parties / soup; er ist ein großer Schweiger / kein großer Esser he’s not a great talker / eater9. (aufwändig) Empfang, Fest etc.: big, lavish; in großer Aufmachung Bericht etc.: prominently featured, splashed across the page; Person: in full dress; in großer Garderobe in full dress; Auge, Bahnhof, Glocke etc., Große1, Große2, größer, größt...II Adv.1. big; groß gebaut oder gewachsen Person: big; groß gedruckt in large letters ( oder print); groß gemustert with a large pattern; groß kariert large-checked; er sah mich nur groß an he just stared at me; groß und breit dastehen umg., unübersehbar: stand out; stärker: stick out like a sore thumb; groß geschrieben werden fig. rank very high, be a high priority, be considered very important; (begehrt sein) be very much in demand; bei ihm wird Pünktlichkeit groß geschrieben auch he sets great store by punctuality2. (aufwändig): groß angelegt Aktion etc.: large-scale, full-scale; groß ausgehen umg. have a real night out; jemanden / etw. groß herausbringen umg. pull out all the stops for s.o. / s.th., give s.o. / s.th. a tremendous build-up3. umg.: groß angeben talk big; um einzuschüchtern: throw one’s weight around ( oder about); groß auftreten act big; groß daherreden talk big4. (edel) denken, handeln etc.: nobly5. (gut): groß in Form in great form; beim Publikum groß ankommen be a big hit with the audience; ganz groß dastehen (Erfolg haben) do brilliantly6. umg.: er kümmert sich nicht groß darum he doesn’t really bother about it; was ist schon groß dabei? so what?, Am. auch (so) what’s the big deal?; was gibt es da groß zu sagen? what can you say?; was gibt’s da noch groß zu fragen? is there really anything more we need to ask?; was kann das schon groß kosten? it can’t be very expensive, can it?; was war los? - was soll schon groß gewesen sein? what do you think happened? -
5 groß
groß, magnus (im allg., sowohl dem Raume als dem Grade nach; das Neutrum magnum auch subst., z.B. Großes leisten, magnum facere). – grandis (groß dem Wachstum oder dem körperlichen [kubischen] Inhalt oder dem numerischen Inhalt nach; u. übtr., groß dem Gewicht u. der innern Fülle nach, gewichtig, bedeutend). – amplus (groß dem äußern Umfange u. dem innern Raume nach, umfangreich, geräumig; u. groß dem numerischen Umfange nach: übtr., übh. groß, belangreich, hochansehnlich dem extensiven u. intensiven Umfange, der Geltung, dem Ansehen nach). – spatiosus (groß der räumlichen Ausdehnung nach, sowohl in die Länge als in die Breite) – procerus (groß dem Wachstum nach, hochgewachs en, schlank). – longus. latus (ersteres »lang«, letzteres »breit«, bezeichnen die Ausdehnung im Raume, longus der Länge, latus der Breite nach). – haud mediocris spatii (von nicht geringem Umfang, bezeichnet die Ausdehnung im Raume der Länge und Breite nach, z.B. pictura). – frequens. celeber (ersteres »häufig u. in großer Zahl besucht«, letzteres »in Menge besucht«, z.B. g. Senat, senatus frequens: g. Versammlung, Gesellschaft, conventus celeber). – vehemens. gravis (ersteres »heftig, stark«, letzteres »beschwerlich, drückend«, bezeichnen die Größe intensiv, z.B. v. Schmerz etc.). – clarus, stärker illustris (hervorstechend durch Talente etc.). – Deutet »groß« auf den oben Grad einer Eigenschaft hin, so kann es im Latein. häufig durch den Superlativ bezeichnet werden, z.B. ein großer Staatsmann, rei publicae gerendae scientissimus: ein g. Adelsfreund, nobilitatis studiosissimus. – oder auch durch primus, z.B. groß als Krieger u. Feldherr, primus bellator duxque. – Bei Bestimmungen des Maßes drücken es die Lateiner durch magnitudine mit dem Genet. aus, z.B. 10 Fuß groß, magnitudine decem pedum. – gar groß, sehr groß, ganz groß, maximus; permagnus; pergrandis; praeclarus: außerordentlich, ungewöhnlich, gewaltig g., ingens: übermäßig g., praegrandis: ungeheuer g., vastus (kolossal); immanis (unnatürlich groß); incredibilis (unglaublich); innumerabilis (unzählbar): allzu g., nimius; nimiā magnitudine; immodicus (un- oder übermäßig. z.B. gaudium, clamor).
der größte, maximus (in bezug auf Umfang, [1169] Quantität, Rang u. Verdienst); summus (in bezug auf Rang od. Vorzüge, der höchste, größte, vollendetste, in bezug auf Höhere); supremus (der höchste, oberste, dem Range, Grade nach, in bezug auf Niedrigere); oft durch den Superl., z.B. der größte Feind jmds., alcis od. alci inimicissimus.
so groß, tantus: wie groß, quantus: wie g. auch nur, wie g. nur immer, quantuscumque (von jeder Größe, ste sei so bedeutend od. so unbedeutend sie wolle); quantusvis (von jeder Größe ohne Unterschied, auch noch so groß); quantuslibet (von jeder belieb igen Größe). – ebensogroß, gleich g., aequā magnitudine. aequus. par (s. gleich). – noch einmal so groß, altero tanto maior; duplo maior; duplus (doppelt so viel). – so groß wie, instar mit Genet. (z.B. sog. wie ein Berg, instar montis); par mit Dat. (gleich, z.B. speculum par toti corpori).
ein großer Mann, homo oder vir magnus (sowohl ein körperlich großer als ein wichtiger, verdienstvoller Mann); homo magni corporis. homo grandis. homo staturā procerā. homo procerus. homo longus (ein körperlich großer); vir clarus od. laude insignis (von großem Ruhme); magni ingenii vir (von großem Geiste); magni nominis vir (der einen großen Namen hat, berühmt ist). – ein sehr g. Mann, homo magnitudine insignis. homo proceritatis eximiae. homo vastus (körperlich); vir summus (durch Vorzüge). – ein g. Mädchen, virgo grandis (ein groß und schön gewachsenes); virgo adulta (übh. ein erwachsenes); virgo matura oder nubilis (ein reifes, heiratsfähiges); verb. virgo grandis et nubilis. – ein g. Gelehrter, homo od. vir litteratissimus (übh. ein sehr gelehrter Mann); homo nobilis et clarus ex doctrina (ein Mann, der durch Gelehrsamkeit vor andern hervorragt und sich durch dieselbe einen Namen erworben hat). – Sokrates, ein g. Philosoph, Socrates clarus sapien tiā: Hippokrates, ein g. Arzt, Hippocrates clarus arte medicinā – ver Große, als Beiname, Magnus, z.B. Alexander der Gr., Alexander Magnus; Alexander, cui Magno cognomen facta indiderunt. – die Großen, adulti (die Erwachsenen); principes, proceres, primores civitatis (die Vornehmen im Staate). – der größere von zwei Brüdern, natu maior (Ggstz. natu minor); der größte von den Geschwistern, maximus natu. – das Große u. Schöne, virtutes.
groß sein oder dastehen in etw., magnum esse in alqa re; clarum esse alqā re (z.B. in der Philosophie, als Philosoph, philosophiā: in der Medizin, als Arzt, arte medicinā); florere alqā re (in der Blüte des Ruhms stehen durch etwas); valere alqā re (etw. ausrichten können, z.B. in der Beredsamkeit, als Redner, dicendo). – größer sein als jmd., proceriorem esse alqo. proceritate corporis elatiorem et erectiorem esse alqo (an Körpergröße); superiorem esse alqo, in etw., alqā re (an geistigen Vorzügen); vgl. »übertreffen (jmd. in etwas)«.
groß od. größer werden, crescere (wachsen, von jeder Art des Zunehmens und Wachsens, [1170] auch an Macht). – incrementum capere (an Wachstum zunehmen, z.B. v. Monde). – adolescere (heranwachsen, von Menschen, Tieren, Pflanzen; u. bildl., zunehmen, v. Staaten, v. Leidenschaften). – augescere (an Wachstum zunehmen der Größe nach, auch v. Flüssen). – accrescere. intumescere (anwachsen; anschwellen, v. Flüssen). – ingravescere (sich verschlimmern, üblen Zuständen, z.B. v. einer Krankheit). – sehr bedeutend größer werden, ingenti incremento augeri: immer größer werden, semper in incremento esse. – unter den Waffen g. geworden, nutritus in armis: unter Krieg u. Raub g. geworden, in bellis et latrociniis natus (wörtlich = unter K. u. R. geboren). – durch etw. od. jmd. g. (angesehener, mächtiger) werden, per alqm magnum fieri; crescere alqā re od. ex alqa re, ex od. de alqo. – allzu groß werden, excedere in nimiam magnitudinem (eig., z.B. v. Flüssen u. Bächen); supra modum crescere (über die Maßen zunehmen, auch an Macht, z.B. vom König Philipp).
g. machen, magnum facere alqd (eig.) od. alqm (uneig.); augere alqm (bildl., jmdm. zu Ehren verhelfen; vgl. »befördern«). – sich mit etw. g. machen, mit etw. großtun, iactare alqd (z.B. officia). – größer machen, s. vergrößern. – g. denken, animo esse erecto od. alto et excelso. erecte sentire (eine erhabene Denkungsart haben): sich etw. größer (schlimmer) denken, als es ist, alqd in maius credere. – großziehen, s. bes.
-
6 groß
groß adj GEN great, massive; large (Großeinkauf) • das große Geld machen GEN (infrml) strike it rich • groß angelegt GEN, WIWI large-scale (Projekte) • im Großen verkaufen V&M sell in bulk • in großem Maße GEN on a large scale • in großem Umfang GEN to a large extent • in großen Mengen GEN in large quantities • in großen Mengen kaufen GEN buy in large quantities • sich in große Unkosten stürzen GEN go to great expense* * *adj < Geschäft> great, massive, Großeinkauf large ■ das große Geld machen infrml < Geschäft> strike it rich infrml ■ im Großen verkaufen <V&M> sell in bulk ■ in großem Maße < Geschäft> on a large scale ■ in großem Umfang < Geschäft> to a large extent ■ in großen Mengen < Geschäft> in large quantities ■ in großen Mengen kaufen < Geschäft> buy in large quantities ■ ohne große Havarie <Geschäft, Versich> free of general average (fga) ■ sich in große Unkosten stürzen < Geschäft> go to great expense* * *groß, gleich
equal in size;
• normal groß full size;
• groß angelegt large-scale;
• groß vertreten well represented;
• groß herausbringen to launch, to star;
• große Auflage (Zeitung) wide circulation;
• großer Auftrag heavy order;
• großer Aufwand large expenditure;
• große Ausgaben heavy expenses;
• große Auswahl wide variety of products (choice);
• in großer Besetzung erscheinen (Delegation) to appear in full force;
• großes Einkommen large income;
• große Fortschritte machen to make great progress;
• auf großem Fuße leben to live in great style;
• großes Geld banknotes;
• große Geschäftsabschlüsse tätigen to deal in big volume;
• große Havarie general average;
• großer Kassenerfolg big-draw moneymaker;
• große Kursspanne wide quotation;
• die große Masse the vulgar herd;
• große Mode sein to be all the vogue (go now);
• in großer Not in sore distress;
• das große Publikum the general public;
• großer Schaden severe loss;
• großer Spielraum wide margin;
• großen Teil seines Einkommens im Provisionswege verdienen to get the bulk of one’s income by way of commission;
• in großem Umfang large-scale;
• großer Verlust severe (heavy) loss;
• großes Vermögen great (large) fortune.
aufgemacht, groß
(Nachricht) featured, full-blown;
• reißerisch aufgemacht (Zeitschrift) yellow (coll.). -
7 groß
groß (comp größer, superl größt) I a большо́й, кру́пный; обши́рныйder Große Bär [Wagen] Больша́я Медве́дица (созве́здие), ein großer Buchstabe прописна́я [больша́я] бу́кваdie großen Ferien ле́тние кани́кулыdie Große Flöte муз. больша́я фле́йтаgroßes Geld больши́е де́ньги, кру́пная су́мма де́нег; де́ньги в кру́пных купю́рахgroße Hitze си́льная жара́ein großer Knabe большо́й [ро́слый] ма́льчикdie Große Mauer Вели́кая кита́йская стена́die Große Trommel большо́й [туре́цкий] бараба́нein großer Politiker кру́пный полити́ческий де́ятель(sehr) große Unwissenheit глубо́кое неве́жествоdie große Zehe большо́й па́лец (на ноге́)so groß wie... величино́й [ро́стом] с...gleich groß одина́ковой величины́, одина́кового разме́ра [ро́ста]im Schwindeln ist er groß он ма́стер вратьgroß (comp größer, superl größt) I a большо́й, взро́слыйer hat große Kinder у него́ больши́е [взро́слые] де́тиdas Kind ist schon groß geworden ребё́нок уже́ вы́росdas Kind wird nicht groß э́тот ребё́нок до́лго не проживё́тgroß und klein, klein und groß стар и млад, от мала́ до велика́, все без исключе́нияgroß (comp größer, superl größt) I a вели́кий; возвы́шенный, благоро́дный (о хара́ктере, посту́пке)die Große Sozialistische Oktoberrevolution Вели́кая Октя́брьская социалисти́ческая револю́цияder Große Vaterländische Krieg Вели́кая Оте́чественная война́eine große Sache вели́кое де́ло, вели́кое достиже́ниеgroße Worte gebrauchen говори́ть гро́мкие фра́зыgroß (comp größer, superl größt) I a значи́тельный; ва́жныйden großen Herrn spielen разы́грывать [ко́рчить] из себя́ ва́жного ба́ринаsich (D) ein großes Ansehen geben приня́ть ва́жный видgroß (comp größer, superl größt) I a большо́й, торже́ственныйein großes Abendkleid роско́шное вече́рнее пла́тьеgroß (comp größer, superl größt) I a вели́кий (в имена́х истори́ческих лиц), Peter der Große Петр Вели́кийder groß von Weimar вели́кий Ве́ймарец (о Гё́те)große Augen machen сде́лать больши́е глаза́, вы́таращить глаза́ от удивле́нияdas große Maul haben груб. выставля́ться; распуска́ть го́рло; брать го́рломgroße Stücke auf j-n halten быть высо́кого мне́ния о ком-л.der große Teich, das große Wasser Атланти́ческий океа́нdas große Wort führen игра́ть пе́рвую скри́пкуdas steht groß und breit da э́то броса́ется в глаза́auf großem Fuße leben жить на широ́кую но́гуgroß II adv : etw. groß schreiben писа́ть что-л. с прописно́й [большо́й] бу́квы; придава́ть большо́е значе́ние чему́-л.Industrie wird in der DDR groß geschrieben промы́шленность занима́ет в ГДР ва́жное ме́стоnicht groß auf j-n achten невысоко́ ста́вить кого́-л., не о́чень счита́ться с кем-л.j-n groß anschauen [ansehen, anblicken] смотре́ть на кого́-л. больши́ми глаза́ми [с удивле́нием]sich nicht groß um j-n, um etw. (A) (be) kümmern не проявля́ть большо́й забо́ты [не беспоко́иться] (о ком-л., о чем-л.)im großen und im kleinen ком. о́птом и в ро́зницуim großen gesehen (рассма́тривая что-л.) в о́бщем пла́не [в це́лом]etw. im großen betreiben де́лать что-л. в больши́х масшта́бах; не разме́ниваться на ме́лочиwas ist da noch groß zu tun! что уж тут ещё́ де́лать!wen wird das heute noch groß interessieren! кого́ э́то сего́дня може́т ещё́ интересова́ть! -
8 groß
der große Preis von … Velká cena (G);mein großer Bruder m älter starší bratr m;die Großen POL mocní m/pl;Groß und Klein velcí (i) malí m/pl;im Großen und Ganzen celkem, vcelku;zum großen Teil většinou;zweimal so groß wie dvakrát tak veliký než;ein groß angelegter Plan velkoryse pojatý plán;große Augen machen vyvalovat <- lit> oči;jemanden groß ansehen <po>dívat se na k-o udiveně;große Stücke auf jemanden halten fig fam zakládat si mnoho na kom;nur großes Geld haben mít jen veliké peníze;das große Los ziehen táhnout hlavní výhru;wie groß ist? jak je veliký?;sie ist 1,70 m groß je veliká metr sedmdesát;die Schuhe sind mir zu groß boty jsou mi velké; → großschreiben -
9 groß
groß (größer, größt) adj 1. голям; обширен; 2. едър, висок, голям; 3. важен, съществен, значителен; 4. велик, голям; крупен; Ein großer Mensch Висок, едър човек; die großen Ferien голямата ваканция; Ein großes Problem Голям (съществен) проблем; Ein großer Fehler Голяма грешка; Groß und Klein мало и голямо; im Großen und Ganzen изобщо, общо взето, въобще; ein Wort groß schreiben пиша дума с главна буква; umg große Augen machen учудвам се; ококорвам се; sich nicht groß um jmdn. kümmern не се грижа много (не се безпокоя много) за някого. -
10 groß
1.:groß müssen дет. (син. sein großes Geschäft machen müssen) хотеть по-большому. Der Kleine muß groß. Er hat Bauchschmerzen und drückt dauernd.Sie hat groß in die Windeln gemacht."Mutti, ich muß mal." — "Mußt du groß oder klein?" ein großes Tier большой человек, "шишка", "важная птица". См. тж. Tier. jmd./etw. ist (ganz) groß [ist große Klasse] кто-л. силён (в чём-л.)что-л. очень здорово. Im Kopfrechnen [Tanzen, Dichten] ist sie ganz groß.Dieser Schlagsänger ist große Klasse.Im Sport ist er ganz groß Im Kugelstoßen hat er schon oft den ersten Platz gemacht.Das finde ich ganz groß. Der Film [das Wertrennen, dein Gedicht] war ganz groß [war große Klasse].Dein Vorschlag, jetzt auszugehen, ist ganz groß, groß ausgehen пойти покутить, шикануть. Heute werfen wir uns in Schale und gehen ganz groß aus.Hast du Zeit? Heute abend möchte ich mit dir groß ausgehen. Ich habe mein erstes Gehalt bekommen, ganz groß dastehen стать знаменитостью, приобрести большую популярность. Nach dem Olympiasieg steht das russische Eistanzpaar ganz groß da. erw. groß ankündigen громко заявить о чём-л. Diese Veranstaltung wurde groß angekündigt, groß herauskommen стать знаменитостью, большим человеком. Dieser Schriftsteller ist mit seinem letzten Roman groß herausgekommen, groß in Form sein быть в хорошей форме. Er war groß in Form und trug vier Siege davon, groß beim Publikum ankommen быть хорошо встреченным публикой. bei jmdm. wird etw. groß geschrieben что-л. у кого-л. на первом месте, самое главное. Bei meinem Vetter wird Verdienen [Basteln, Tanzen, Fußball] groß geschrieben.2.: nicht groß не очень. Es lohnt nicht groß, diesen billigen Stoff zu kaufen. Der wird doch schnell kaputtgehen.Er will es ihr nicht groß nachtragen.Ich habe mich um euch [um die Wohnung] nicht groß kümmern können, weil ich kaum Zeit hatte.Ich hatte nicht groß auf meine Umgebung geachtet.Abgeben kann ich mich nicht groß mit ihm, habe keine Zeit.Sie hat sich nie groß angestrengt. niemand groß почти никто. Über mein Geschenk freute sich niemand groß.Du wirst schon keine Unannehmlichkeiten haben, denn was du von deinem geschiedenen Mann erzählt hast, hat niemand groß gehört.3. как усилительная частица (в вопросах): was soll man da groß streiten? о чём тут, собственно, спорить?(ich habe keine Bekannten,) wem sollte ich groß schreiben? кому это мне было писать?wer braucht mich groß? да кому я нужен?was ist da schon groß zu tun [zu erzählen]? что тут особенного делать [рассказывать]?was gibt's da noch groß dazu zu sagen? что тут скажешь?was ist da schon groß dabei? ну и что в этом особенного?was gibt's da noch groß zu fragen? о чём здесь, собственно, спрашивать?Deutsch-Russisches Woerterbuch der umgangssprachlichen und saloppen > groß
-
11 groß
1. ( comp größer, superl größt) adjdie Große Flöte — муз. большая флейтаein großer Knabe — большой ( рослый) мальчикdas Große Los — главный выигрышein großer Politiker — крупный политический деятельso groß wie... — величиной ( ростом) с...gleich groß — одинаковой величины, одинакового размера ( роста)groß in etw. (D) sein — достигнуть большого успеха в чём-л.im Schwindeln ist er groß — он мастер врать2) большой, взрослыйer hat große Kinder — у него большие ( взрослые) детиdas Kind ist schon groß geworden — ребёнок уже выросdas Kind wird nicht groß — этот ребёнок долго не проживётgroß und klein, klein und groß — стар и млад, от мала до велика, все без исключения3) великий; возвышенный, благородный (о характере, поступке)große Worte gebrauchen — говорить громкие фразы4) значительный; важныйden großen Herrn spielen — разыгрывать ( корчить) из себя важного барина5) большой, торжественныйder große Tag — большой ( важный, торжественный) день••••große Augen machen — сделать большие глаза, вытаращить глаза от удивленияdas große Maul haben — груб. выставляться; распускать горло; брать горломgroße Stücke auf j-n halten — быть высокого мнения о ком-л.der große Teich, das große Wasser — Атлантический океанdas große Wort führen ≈ играть первую скрипкуauf großem Füße leben — жить на широкую ногу2. advIndustrie wird in der DDR groß geschrieben — промышленность занимает в ГДР важное местоgroß von j-m denken — быть высокого мнения о ком-л.sich nicht groß um j-n, um etw. (A) (be) kümmern — не проявлять большой заботы ( не беспокоиться) о ком-л., о чём-л.im großen (und) ganzen — в общем и целом; в основномim großen und im kleinen — ком. оптом и в розницуetw. im großen betreiben — делать что-л. в больших масштабах; не размениваться на мелочиwen wird das heute noch groß interessieren! — кого это сегодня может ещё интересовать! -
12 groß
groːsadj1) grand2)3) (fig: älter) grand, adulte4) (fig: ernst) sérieux, important5) (fig: berühmt) grand, connugroßgrb8b49fd9o/b8b49fd9ß [gro:s] <grc0fba02eö/c0fba02eßer, grc0fba02eö/c0fba02eßte>I Adjektiv1 (nicht klein) grand(e) antéposé; Beispiel: ein großer Park/Fluss un grand parc/fleuve; Beispiel: hundert Quadratmeter groß sein mesurer cent mètres carrés2 (in Bezug auf die Körpergröße) grand(e) antéposé; Beispiel: eine große Frau une femme grande; Beispiel: er ist 1,80 m groß il mesure 1,80 m; Beispiel: wie groß bist du? combien mesures-tu?3 (erheblich, heftig) grand(e) antéposé; Summe, Erfolg, Dummheit gros(se); Pause long(ue) antéposé; Verspätung important(e)7 (als Namenszusatz) Beispiel: der/die Große le Grand/la Grande; Beispiel: Karl der Große CharlemagneII Adverb1 (umgangssprachlich: besonders) Beispiel: sich nicht groß um etwas kümmern ne pas s'occuper des masses de quelque chose; Beispiel: was soll man da schon groß sagen? qu'est-ce qu'on peut bien dire de plus?2 (in großem Umfang) en grande pompe; Beispiel: groß einkaufen (umgangssprachlich) faire ses grosses courses3 (umgangssprachlich: großartig) Beispiel: mit etwas groß rauskommen faire un tabac avec quelque chose; Beispiel: groß daherreden se payer de motsWendungen: groß und breit (umgangssprachlich) schildern en long et en large; sich entschuldigen dans toutes les règles de l'art; etwas groß schreiben (umgangssprachlich) accorder beaucoup d'importance à quelque chose -
13 groß
a (comp größer; superl größte) 1. böyük, uca (boyda); böyümüş; \großer Buchstabe \groß baş hərf; sie ist 1,56 m \groß onun boyu 1,56 m-dir; so \groß wie… … hündürlüyündə; 2. böyük; nəcib; im \großen geniş dairədə; im \großen und ganzen ümumiyyətlə; ◊ \große Augen machen gözlərini bərəltmək; heyran qalmaq, təəccüb etmək; das \große Maul haben ağzını Allah yoluna qoymaq; \große Stücke auf j-n halten kiminsə barəsində yüksək fikirdə olmaq; auf \großem Fuße leben firavan həyat sürmək; was ist da noch \groß zu tun? orada görüləsi nə böyük iş var? -
14 groß
groß < größer; größt> stor; (Körperlänge) høj; ( wichtig) vigtig; ( vornehm) fornem; (berühmt) berømt; ( bedeutend) betydelig;große Kälte stærk kulde;der Große Belt Storebælt n;große Augen machen gøre store øjne, måbe;das große Los gewinnen vinde hovedgevinsten; fig have held med sig;ganz groß! fam aldeles pragtfuldt;im Großen und Ganzen i det store og hele -
15 sich auf die Strümpfe machen
ugs.отправляться в путь (немедленно, тотчас)Wenn es euch recht ist,... so wird sich euer Aushilfsinspektor jetzt auf die Strümpfe machen. (H. Fallada. Junger Herr - ganz groß)
Das Deutsch-Russische Wörterbuch Zeitgenössischer Idiome > sich auf die Strümpfe machen
-
16 magnus
māgnus, a, um (altind. mahánt-, griech. μέγας, gotisch mikils, ahd. mihhil), Compar. māior, us, Superl. māximus (māxumus), a, um, groß (Ggstz. parvus, parvulus, exiguus, minutus, minusculus), I) eig.: 1) von räuml. Größe, a) groß = weit, hoch, lang, insula, Cic.: mare (vgl. no. b), Sall.: maximum flumen, Curt. – navis magna (Ggstz. parva), Hor.: m. et pulchra domus, Cic.: oppidum maximum, Caes. – litterae (Buchstaben) maximae, Cic.: epistula maxima (Ggstz. minuscula, Cic. – quercus, hohe, Enn.: mons, Catull.: acervus, Cic. u. Verg. – magni membrorum artus, magna ossa, Verg.: magni crines, Spart.: capillus et barba magna, Varro: capillatior quam ante et barbā maiore, Cic.: maximā barbā et capillo, Cic. – nequam et m. homo, langer Mensch (Kerl), Lucil. 1221; vgl. im Doppelsinne qui scribis Priami proelia, m. homo es, Mart.: magnum me faciam, ich will mich groß machen, mich strecken, Plaut.: elephanti flumen transituri minimos antemittunt, ne maiorum ingressu alveum atterant, Solin. – m. Infin., maior videri, stattlicher anzuschauen (= ein höheres Wesen), Verg. Aen. 6, 49. – subst., incensae urbis in maius restitutio, Wiederaufbau u. Vergrößerung, Iustin.: reficere in melius et in maius, verbessern (verschönern) u. vergrößern, Plin. ep. – b) insbes., von angeschwollenen Gewässern, groß = hoch, hochgehend, aquae magnae bis eo anno fuerunt, Liv.: mare (μεγάλη θάλαττα), Lucr. u. Sall. (vgl. oben no. a). – magnus fluens Nilus, Verg. georg. 3, 28: u. so prout ille (Nilus) magnus influxit aut parcior, Sen. nat. qu. 4, 2, 2 (vgl. Thuc. 2, 5, 2 ὁ Ἀσωπος ποταμος εῤῥύη μέγας).
2) v. numerischer Größe, a) = der Zahl, Menge, numerischen Stärke, dem Gewichte nach groß, bedeutend beträchtlich, bei Kollektiven auch = viel, zahlreich, frumenti magnus, maximus numerus, Caes.u. Cic., quam maximus numerus, Caes.: copia pabuli, Caes.: pecunia, Nep.: maiore pecuniā opus erat, Liv.: pecunia mutua, Cic.: magnas pecunias in provincia collocatas habere, Cic.: maximum pondus auri, magnum numerum frumenti, vim mellis maximam exportasse, Cic. – multitudo peditatus, Caes.: populus, Verg. u. Plin. ep.: magno cum comitatu, Caes.: parato magno potius quam ingenti exercitu, Vopisc.: maior frequentiorque legatio, Liv.: pars, ein großer Teil, d.i. sehr viele, Cic.: magnā parte veterum militum dimissā, Liv.: maior pars, Caes.: maxima pars hominum, Hor.: dah. magnā parte, großenteils, maximā parte, größtenteils, Sall. u. Liv.: so auch magnam u. maximam partem, Cic. u. Caes. – Genet. subst., magni, um vieles, viel, magni refert, Lucr.: magni interest, Cic. – b) v. numerischen Werte = hoch, bedeutend, erheblich, beträchtlich, kostspielig, kostbar, ornatus muliebris pretii maioris, Cic.: operibus pretium maius invenire, Phaedr.: hominem maximi pretii esse, viel Geld wert, d.i. sehr brauchbar, Ter. – quaestus magnus et evidens (Ggstz. qu. minimus et sordidus), Auct. b. Alex.: magna munera et maiora promissa, Sall.: cultus maior censu, Hor.: cultus maximi, Flor. – dah. der Abl. u. Genet. magno u. magni als Bestimmung des Wertes, hoch, teuer (sehr selten maioris, höher, teuerer, maximi, am höchsten, sehr hoch, wofür gew. pluris u. plurimi stehen), magno emere, vendere, conducere, Cic.: magno constare, Plin. ep.: magno (sc. constat) hospitium miserabile, Iuven.: magno illi stetit victoria, übtr. = kam ihm teuer zu stehen, kostete viel Blut, Liv.: multo maioris alapae mecum veneunt, Phaedr. – v. inneren Werte, magni aestimare, α) = hochschätzen, Cic.: häufiger magno aestimare, Cic. u.a. β) = für von hohem Werte-, für wichtig halten, Flor.: so auch magni existimare, Nep.: magni, maximi facere, Komik., Cic. u.a. – magni esse, α) = viel gelten, apud alqm, Cic. β) von hohem Werte-, von Wichtigkeit sein, Nep. 3) v. dynamischer Größe, a) v. Naturkräften, stark, heftig, vis solis, Lucr.: ventus, Plaut.: flatus (ventorum) maiore illati pondere incursuque, Plin. – b) v. Eindrücken auf das Gehör, groß = stark, laut, vox (Ggstz. parva, schwache), Cic.: clamor, Cic.: stridor, murmur, Verg.: maior sonus, Curt. – poet. neutr. Sing. adverb., magnum clamare, laut rufen, Plaut.: magnum sonare, Mela: magna sonare, Acc. fr.: exclamare maius, Cic. Tusc. 2, 56: maximum exclamare, Plaut.
II) übtr.: A) v. der Größe der Zeit: 1) von der Zeitdauer, groß, beträchtlich (an Zahl der Tage; Ggstz. brevis) = lang, annus, Verg.: anni, Lucr.: menses, Verg. – insbes., annus, das große Weltjahr, Cic. de nat. deor. 2, 51 u. Cic. fr. b. Tac. dial. 16. – magno tempore, in langer Zeit, Petron. u. Iustin.: magno post tempore, nach langer Zeit, Iustin.
2) vom früheren, höheren Alter: a) früh, hoch, cum esset magno natu, von hohem Alter, bejahrt, Nep.: magno natu principes, Liv.: filius maximo natu, Nep.- maior patria, das frühere, ältere Vaterland, von Karthago = die Mutterstadt, Curt. 4, 3 (15), 22. – b) insbes., v. Pers., im Compar. u. Superl., mit u. ohne natu od. annis, der ältere, der älteste, α) v. Lebensalter: maior natu (Ggstz. aequalis, gleichalterig), Suet.: natu maior frater, Cic.: maximus natu e filiis, Liv.: una e multis, maxima natu, Pyrgo, Verg.: ebenso maior, maximus aevo, Ov. – virgo minor quam annos sex, maior quam annos decem nata, Gell.: liberi maiores iam quindecim annos nati, Liv.: u. ohne quam annos natus maior quadraginta, Cic.: non maior quinquaginta annis, Liv.: ne sint (feminae equi) minores trimae, maiores decem annorum, Varro: obsides non minores octonum denum annorum, neu maiores quinum quadragenum, Liv. Vgl. Weißenb. Liv. 38, 38, 15. – annos nata est sedecim, non maior, nicht älter, nicht drüber, Ter. – versch. bei Angabe des Unterschieds des Alters, biennio quam nos fortasse maior, Cic. – absol., frater maior, Ter.: ex duobus filiis maior, Caes.: Ser. Sulpicio maior (filia), minor Licinio Stoloni (nupta) erat, Liv.: maior Neronum, Hor.: sororum maxima, Ov.: maior erus, der alte Herr, Hausherr, der Alte (Ggstz. minor e.), Plaut.: Gelo maximus stirpis, Liv.: virgo Vestalis maxima u. virgo maxima, s. Vestālisu. virgo. – subst., maior, f., eine Ältere, ut nubere vellet maior iuniori (einen Jüngeren), Apul. apol. 27. – maiores natu, die älteren Leute, die Alten, Cic. u.a., u. insbes., die Alten = der Senat, Liv. – auch bl. maiores = die Älteren, die Alten, Hor.: u. die Erwachsenen (Ggstz. pueri), Varro LL. 9, 16. – als jurist. t. t., maior, mündig, der Mündige (Ggstz. minor), ICt. – bei Ausdrücken der Verwandtschaft bezeichnet magnus den vierten, maior den fünften u. maximus den sechsten Grad, wie avunculus magnus, maior, maximus, s. avunculus, amita u. dgl. – β) v. Zeitalter: Cyrus maior, Lact. 4, 5, 7: quaerere, uter maior aetate fuerit, Homerus an Hesiodus, non magis ad rem pertinet quam scire, cum minor Hecuba fuerit quam Helena, quare tam male tulerit aetatem, Sen. ep. 88, 6. – bes. subst., maiores, die Vorfahren, Ahnen, Cic. u.a.: u. dass. maiores natu, Nep.: maiores auch von einem Vorfahren, Ahnen, Varro r. r. (v. Stolo) u. Cic. (v. Appius).
B) von Umfang, Bedeutung, Geltung, Wichtigkeit menschlicher Verhältnisse aller Art = groß, bedeutend, beträchtlich, ansehnlich, wichtig, oft wie bedeutend, mit dem Nbbegr. des Schwierigen, Gefahrvollen (Ggstz. parvus), 1) im allg.: magni u. maximi ludi, die großen, die ältesten Spiele in Rom, jährlich am 7. Sept. gefeiert, Cic. – mercatura, ein großer, ausgebreiteter Handel (Ggstz. m. tenuis), Cic.: magna et ampla negotia, Cic.: magnae parvaeque res (Taten), Enn.: magnae res (Angelegenheiten), Tac.: maiores res appetere, nach höheren Dingen streben, Nep. – testimonium, ein ansehnliches, ehrenvolles, Cic.: causa, Cic.: magnae et graves causae, Plin. ep.: iudicium, Cic.: magno casu accĭdit, durch einen wichtigen Umstand, besonderen Glücksfall, Caes.: ebenso magnae fuit fortunae, Caes.: aber saepe parvis momentis magni casus intercedunt, bedeutende Wechselfälle des Glücks, Caes.: ebenso res magnum habet casum (Risiko), Planc. in Cic. ep. – m. dem Nbbgr. des Schwierigen, magnum opus et arduum, Cic.; vgl. id magnum et arduum est, Cic.; u. quod eo maius est illi (schwieriger für ihn), Cic.: magnum quoddam est onus atque munus, Cic.: bellum m. atque difficile, m. et atrox, Cic. u. Sall. – v. wichtigen u. gefahrvollen Zeiten, dringend, rei publicae magnum aliquod tempus, Cic.: maxima rei publicae tempora, die Zeiten der dringendsten Gefahr, griech. μέγιστοι καιροί, Cic. – magnum est (es ist eine große, schwierige Aufgabe, es gehört viel dazu) m. Infin., zB. magnum est efficere, ut quis intellegat, quid sit illud verum, Cic. Acad. 1, 7: eicere nos magnum fuit, excludere facile est, Cic. ep. 14, 3, 2: so auch quod si magnum putarem caducum deicere, Apul. apol. 35. p. 56, 1 Kr. – m. 2. Supin., haud magna memoratu res est, Liv. 38, 29, 3. – parenthet., quod maius est, was noch mehr sagen will, Cic.: ebenso quod maximum est, Plaut. – neutr. pl. subst., magna curant di, parva neglegunt, Cic.: ut alia magna et egregia tua omittam, Sall.: u. im Compar., multo maiora et meliora fecit, Cic.: maiora concupiscere, zu hoch hinauswollen, Nep.: maiora moliri in urbe, Suet.: im Superl., illa maxima atque amplissima, Cic. – poet v. Jahre u. den Jahreszeiten, bedeutend dem Ertrage nach, sehr fruchtbar, annus, Stat. u. Lucan.: maior autumnus, Mart.
2) v. der Größe der menschl. Stellung, a) der Macht, dem Vermögen nach groß, hochstehend, angesehen, mächtig, reich, maior invidiā, über den Neid erhaben, Hor.: maior reprensis, über die Getadelten erhaben, Hor. – v. mächtigen Personen u. Staaten, propter summam nobilitatem et singularem potentiam magnus erat, Cic.: potentior et maior, im Besitz von mehr Macht u. Ansehen, Nep.: m. adiutor, Hor.: Iuppiter, manus Iovis, Hor.: Iuppiter optimus maximus (der allmächtige), Cic.: praetor maximus (in den ältesten Zeiten = Diktator), Liv.: sacerdos, der ehrwürdige, Verg.: tellure marique magnus, Hor.: homo summae potentiae et magnae cognationis, Caes.: civitas magna atque opulenta, oppidum m. atque valens, Sall.: maximam hanc rem (Staat) fecerunt, Liv. – v. Vornehmen u. Reichen, magni pueri magnis e centurionibus orti, Hor.: m. pater, eques, Hor. – subst., nulla aut magno aut parvo fuga leti, Hor.: cum magnis vixisse, Hor.: maiorum fames, Hor.: Ggstz., adversus minores humanitas, adversus maiores reverentia, Sen.: maximi imique, die Höchsten u. Niedrigsten, Sen. – b) dem Talente, der Geschicklichkeit, den Verdiensten nach, α) groß, angesehen, achtungswert, geschickt u. dgl., o magnum hominem! Cic.: nemo vir magnus sine aliquo afflatu divino umquam fuit, Cic.: magnus hoc bello Themistocles fuit, nec minor in pace, Nep.: oft verb. magnus et clarus, clarus et magnus, Cic. u.a. (s. Fabri Sall. Cat. 53, 2). – als Beiname, Pompeius Magnus, Alexander Magnus, Cic. u.a.: Plur., Magnos et Felices et Augustos diximus, wir haben den einen den Großen, den anderen den Glücklichen, den dritten den Erlauchten genannt, Sen. de clem. 1, 14, 2. – β) im üblen Sinne, groß in Verschlagenheit usw., durch trieben, fur, Cic.: nebulo, Ter. – prägn. = zu groß, Alexander orbi (für den Erdkreis) magnus est, Alexandro orbis angustus (zu eng), Sen. suas. 1, 3.
3) von intensiver Stärke: a) menschlicher Lebens-und Gemütszustände, groß, gewaltig, auffallend, schwer, stark, heftig, arg, labor, Hor.: morbus, Cels.: morbus maior, die größere, gewaltigere (v. der Epilepsie), Cels. (vgl. Apul. apol. 50): periculum, Caes.: gratia, Caes. (vgl. gratia). – infamia, Cic.: opprobrium, Hor.: magno sit animo (Mut), Caes.; vgl. corpore maior spiritus (Mut) et incessus, Hor.: virtus, Caes.: multo maior alacritas studiumque pugnandi, Caes.: maiore eloquentiā, gravitate, studio, contentione, Cic. – spes, Nep.: gaudium, Sall.: voluptas, Ter.: dolor, Caes. – vitium, peccatum, Hor.: adulteria, inimicitiae, auffallende, Aufsehen erregende, Tac. (s. Heräus Tac. hist. 1, 2, 11): maius malum est hoc, Sen. – Compar. subst., nihil maius minari posse, quam etc., nichts Schlimmeres, Sen. – bes. in maius, ins zu Große = größer, als es ist, als nötig ist, vergrößernd, übertrieben, übermäßig, bei den Verben extollere (verbis), celebrare, componere u.a., b. Sall., Liv., Hor. u.a. (s. Fabri Sall. Iug. 73, 5 u. Liv. 21, 32, 7): so auch in maius ferri, nuntiari, vergrößert, übertrieben werden, Liv. u. Tac.: in maius credi, für schlimmer, ärger gehalten werden, Tac.: in maius augere desiderium, Iustin. – b) des Ausdrucks, stark, gewaltig, übertrieben, verba magna, quae rei augendae causā conquirantur, Liv.: magnis sermonibus res secundas celebrare, d.i. viel Redens und Aufhebens machen von usw., Liv.: magnae minae, Cic.: magna illa consulum imperia, strenge, Sall.
4) von der Größe der Gesinnung, der Gemüts-und Denkart, a) im guten Sinne, groß, stark, hoch, hochherzig, fuit et animo magno et corpore, Nep.: animo magno fortique sis, Cic.: quemquam stabili et firmo et magno animo (quem fortem virum dicimus) effici posse, Cic.; vgl. mens maior humanā, Sil.: magno pectore praesentit curas, Verg. – u. übtr., von der Person selbst, groß, hochherzig, edel, amice magne, Cur. in Cic. ep.: animo magnus, maior imperio, Plin.: quo quis maior, magis est placabilis irae, et faciles motus mens generosa capit, Ov.: vgl. nihil magno et praeclaro viro dignius placabilitate, Cic. – b) im üblen Sinne, hochfahrend, stolz, omnibus nobis ut dant res sese, ita magni atque humiles sumus, Ter. – u. in bezug auf die Rede, groß = hochfahrend, großprahlerisch, lingua (wie μεγάλη γλῶσσα), Hor.: magna verba (wie μεγάλοι λόγοι), Verg., Sen. u.a.: maxima verba, Prop. – dixerat ille aliquid magnum, hatte große Reden geführt, sehr geprahlt, Verg. – ebenso subst., magna loqui, magna magnifice loqui (wie μέγα εἰπειν, μέγα μυθεισθαι, μεγάλα λέγειν), Ov. u. Tibull.; vgl. Passerat. Prop. 2, 19, 71. Mitscherl. Hor. carm. 4, 6, 2. Broukh. Tibull. 2, 6, 11.
5) von der Größe der Geistesanlagen, groß, hoch, erhaben, ingenium, Cic.: indoles, Hor., Stat. u.a. (s. Markl. Stat. silv. 3, 3, 68. p. 279 ed. Dresd.).
-
17 ποιέω
ποιέω, 1) Activ., machen, verfertigen, bereiten zu Stande bringen, hervorbringen; zunächst – a) von jeder äußerlichen Thätigkeit, die sich in Hervorbringung irgend eines in die Sinne fallenden Products kundgiebt, also bes. von Handwerkern, Künstlern; schon bei Hom. u. Hes., bes. bauen, τεῖχος, Il. 20, 147, συφ, εούς. Od. 14, 13, u. so δῶμα, ναούς, ϑάλαμον, αὐλήν, ϑεμείλια u. ä.; π ύλας ἐν πύργοις, Thore darin machen, anbringen, Il. 7, 339; εἴδωλον, Od. 4, 796; vom Hephästus bes. Il. 18, 478 ff.; so auch bei Folgenden, ναόν, Xen. An. 5, 3, 9; καρβατίνας, 4, 5, 14; ὄνους ἀλέτας, An. 1, 5. 5; bei Kunstwerken ist ἐποίησε ὁ δεῖνα gewöhnliche Bezeichnung des Künstlers, der sie verfertigt hat; τί τινος, Etwas aus einem Stoffe, φοίνικος αἱ ϑύραι πεποιημέναι, Xen. Cyr. 7, 5, 22; vgl. Her. 5, 28; auch ἔκ τινος, Her. 2, 96; u. ἀπό τινος, 7, 65, Sp. auch ἀγάλματα λίϑοις πεποίηται, Long. 1, 4, ὁ ποιῶν, der Schöpfer, Plat. Tim. 76 c; schaffen, wie bei Hes. O. 110. 130. 146, γένος ἀνϑρώπων χρύσειον, ἀργύρεον, χάλκειον; vgl. Theog. 161. 579. – Dah. auch zeugen, erzeugen, υἱόν (s. med.), auch κριϑάς, οἶνον, Gerste, Wein bauen, produciren, Ar. Pax 1322, vgl. Dem. 42, 20. 31; ὁ Χῖος ἁμαμηλίδας ποιεῖ, Aristomen. com. bei Ath. XIV, 650 d. So καρπόν, vom Baume, Matth. 3, 10. Bei B. A. 111 auch γεωργεῖν erkl.; daher ποιεῖν τι ἐκ τῆς γῆς, Etwas aus dem Lande erzielen, gewinnen, Xen. Ath. 2, 12. – Auch b) von unkörperlichen Dingen und Zuständen, zu Stande bringen, veranlassen, veranstalten, verursachen, τελευτὴν ποιῆσαι, ein Ende machen, Od. 1, 250. 16, 127, φόβον ποιῆσαι, Furcht machen, erregen, Il. 12, 432, wie φόβον ποιεῖν τοῖς ἵπποις Xen. An. 1. 8, 18; ἰυγὴν καὶ στόνον, Soph. Phil. 752; νόσους καὶ πενίας, Plat. Prot. 353 d; σφάλματα ποιο ῠντες ἐν τοῖς πελάγεσιν, Polit. 298 b; γέλωτα πολύν, Charm. 155 b; ἃ ἐμοὶ πεποίηκε τό τε ὄνομα καὶ τὴν διαβολήν, Apol. 20 d; u. Sp., ϑυμὸν ποιῆσαι, Muth machen, αἱμα καὶ φόνον, Mord anstiften, Pol. 15, 33, 1, ἧτταν, Verlust machen, Niederlage erleiden, 11, 2, 7; μέσας ποιήσας νύκτας, es Mitternacht werden lassen, Plat. Phil. 50 d; ἐπὶ τοῦ ξηροῦ τὰς ναῠς, die Schiffe auf's Trockne bringen, Thuc. 1, 109; auch übertr., σφῶϊν δ' ὧδε ϑεῶν τις ἐνὶ φρεσὶ ποιήσειεν, Il. 13, 55, möge es in den Sinn geben, eingeben, vgl. Od. 14, 274. – Bes. von Opfern, wie ῥέζω u. ἔρδω, ἱρά, Opfer veranstalten, opfern, Her. 9, 19; τὰ ποιεύμενα τῷ ϑεῷ, 2, 49, wie ϑυσίαν, Xen. An. 5, 3, 9; öfter auch ϑυσίαν ποιεῖσϑαι, 6, 2, 6, u. ähnl. πομπάς, 5, 5, 5; daher πάντα ποιεῖν τοῖς ἀποϑανοῦσιν, d. i. die gebührenden Ehren erweisen, 4, 2, 23; u. von den Spielen, ποιεῖν Πύϑια, Ἴσϑμια, sie veranstalten oder feiern; auch ἀϑύρματα ποιῆσαι, Spiele vornehmen, spielen, Id. 15, 363; – ἐκκλησίαν, eine Volksversammlung veranstalten, = ἐκκλησιάζειν, Thuc. 1, 139; Xen. Hell. 2, 2, 19; ἀριϑμόν, ἐξέτασιν, = ἀριϑμεῖν, eine Zählung, Musterung veranstalten, An. 1, 2, 9. 1, 7, 9 u. öfter; auch κραυγήν, 2, 2, 17, νίκας, 3, 1, 42; πόλεμόν τινι, Krieg gegen Einen anstiften; ϑήραν, eine Jagd halten, Cyr. 1, 4, 14. – Dah. auch c) machen, daß Etwas geschieht, thun lassen, bewirken, mit folgendem accus. c. infin., ϑεοί σε ποίησαν ἱκέσϑαι ἐς οἶκον, die Götter bewirkten, daß du nach Hause kamst, sie ließen dich nach Hause gelangen, Od. 23, 358; ποιῶ λανϑάνειν τινά, Ar. Plut. 1140; oft in Prosa, ποιῶ τοὺς ἀνϑρώπους ἀπορεῖν, Plat. Theaet. 149 a; ἡ σωφροσύνη ποιήσει αὐτὸν γιγνώσκειν, Charm. 170 d; ποιῶ εὖ ἀσκεῖσϑαι ἕκαστα, ich lasse Alles gut üben, Xen. Cyr. 1, 6, 18; ποιῶ τινα μάλα αἰσχύνεσϑαι, 4, 5, 48, mache, daß er sich sehr schämt; εἰ βούλοιο ξένον ποιῆσαι ὑποδέχεσϑαι ἑαυτόν, Mem. 2, 3, 13; u. Sp., ἡ Αϑηνᾶ ἔμψυχα ποιεῖ εἶναι τὰ πλάσματα, Luc. Prom. 3. – Eben so mit ὡς, ὅπως, ποιῶ, ὅκως ἔσται ἡ Ἰωνίη ἐλευϑέρη, Her. 5, 109, vgl. 1, 209; πᾶν ποιοῠσιν, ὅπως τοιοῦτος ἔσται, Plat. Phaedr. 252 c; Rep. VI, 488 c; ἐποίο υν, ὡς ἂν ἀσφαλέστατα εἰδείην, Xen. Cyr. 6, 3, 18. – Daran reiht sich – d) Einen wozu machen, τινὰ ἄφρονα, Od. 23, 12; δῶρα ὄλβια ποιεῖν, Gaben gesegnet machen, sie segnen, 13, 42; u. mit subst., ποιεῖν τινα βασιλῆα, ταμίην ἀνέμων, γέροντα, Einen zum König, zum Verwalter der Winde, zum Greise machen, 1, 387. 10, 21. 16, 456; ϑνητῷ ϑεὰν ἄκοιτιν ποιῆσαι, einem Sterblichen eine Göttinn zur Gattinn machen, geben, Il. 24, 537; λαοὺς λίϑους ποίησε, 24, 611, wie μύρμηκας ἄνδρας ποίησε, Hes. frg. 37, 5; τὴν πόλιν ἀσϑενεστέραν, Soph. O. C. 1037; ἐπείπερ ἡμᾶς Ζεὺς ἐποίησεν ϑεούς, Eur. Hel. 1675; u. pass., τῶν τὰ κέρεα τοῖσι Φοίνιξι οἱ πήχεες ποιεῠνται, sie werden zu Citherarmen gemacht, Her. 4, 192; ἐάν τινα μοχϑηρὸν ποιήσω τῶν ξυνόντων, Plat. Apol. 25 e, der auch vrbdt ἐκ πενήτων πλουσίους, Ep. II, 332 a, wie ἐξ ἀχρήστων χρησίμους, Rep. III, 411 b; σχολαίαν τὴν πορείαν, Xen. An. 4, 1, 13; τοὺς πολεμίους ϑρασυτέρους, 5, 4, 18. Aber – e) τινά τι, Einem Etwas anthun, κακά, ἀγαϑὰ ποιεῖν τινα, Einem Böses, Gutes zufügen, erweisen, ἐγὼ ταῠτα τοῦτον ἐποίησα σὺν δίκῃ u. ä., Her. 1, 115. 3, 75. 7, 156; οὐκ οἶδ' ὅτι χρῆμά με ποιεῖς, Ar. Vesp. 697; πάντα ταῠτα τοὺς τελουμένους, Nubb. 259; πολλὰ καἰ ἀγαϑὰ τὴν πόλιν, Plat. Gorg. 519 b; φίλους πλεῖστα ἀγαϑά, Xen. Cyr. 5, 3, 9; τὴν πόλιν ἀγαϑόν τι, Isocr. 4, 79; μηδέν ἐστιν, ὃ μὴ πεποίηκάς με, Luc. D. D. 2, 1; auch mit adv., κακῶς ποιεῖν τινα, Plat. Crit. 50 a, αὐτοὺς ἑαυτοὺς εὖ ποιεῖν, Phaed. 62 a; von Sachen, ἀργύριον τωὐτὸ τοῠτο ἐποίεε, dasselbe that er, nahm er mit dem Silber vor, Her. 4, 166; Plat. sagt auch οὐκ ἐμὲ μόνον ταῠτα πεποίηκεν, er hat mir nicht allein das angethan, mich so gestimmt, Conv. 222 b. Selten ist ποιεῖν τινί τι, für od. gegen Einen Etwas thun; Her. vrbdt so das med., φίλα ποιεῖσϑαί τινι, 5, 37. – f) Nachhomerisch von der künstlerischen Thätigkeit des Dichters, dichten, ἔπη, μέλη, τραγῳδίας, ϑεογονίην, Her. 2, 53. 116. 3, 38. 4, 16, wie Plat. Conv. 223 d u. öfter; Ar. oft, Φαίδραν, Σατύρους, Thesm. 153. 157. 193; ἐν ἔπεσιν, Plat. Rep. II, 379 a; ὕμνον πεποιημένον ἔπαινον εἰς τοὺς ἱερέας, Legg. XII, 947 b; περὶ ϑεοῦ λέγειν καὶ ποιεῖν, Rep. II, 383 a; εἰς ϑεόν, Phaed. 61 b; denselben Gegensatz macht Isocr. 4, 186 zwischen Dichtern und Rednern; auch c. partic., βασιλέας πεπ οίηκε τοὺς ἐν Ἅιδου τιμωρουμένους, Plat. Gorg. 525 d, er hat in seinen Gedichten Könige, die im Hades bestraft werden, aufgeführt; Ὅμηρος ἐποίησε τὸν Ἀχιλλέα λέγοντα, Homer stellte den Achilles dar als Einen, der da sagte, d. i. er ließ ihn sagen; überh. dichterisch darstellen, Σωκράτης ἐποίησε μῦϑον Αἰσώπειον, er brachte eine äsopische Fabel in poetische Form, in Verse, vgl. μῦϑον ποιῆσαι, Lycurg. Leocr. 100, einen Mythos poetisch bearbeiten, behandeln; – erdichten, καινοὺς ϑεούς, Plat. Euthyphr. 3 b; so wird τὸ πεποιημένον dem πεφυκός, das künstlich Gemachte, Erdichtete dem von Natur Daseienden entgeggstzt, Rep. X, 601 d u. öfter; τὸ ποιούμενον καὶ γιγνόμενον, Phil. 26 e. – Dah. auch annehmen, einen Fall setzen, ἐν ἑκάστῃ ψυχῇ ποιήσωμεν περιστερεῶνά τινα παντοδαπῶν ὀρνίϑων, Plat. Theaet. 197 d; πεποιήσϑω δή, ib. e; ποιῶ δ' ὑμᾶς ἥκειν, Xen. An. 5, 7, 9; vgl. καὶ δή σφεας ποιέω ἴσους ἐκείνοισι εἶναι Her. 7, 186, u. 184. Uebh. – g) bedeutet es eine fortgesetzte Handlung od. Thätigkeit, ohne Rücksicht auf das Verfertigen, also mehr dem πράσσειν entsprechend, handeln, thätig, wirksamsein. So Hom. κακόν, ἀγαϑόν u. κακά, ἀγαϑὰ ποιεῖν, schlecht, gut handeln, Schlechtes oder Gutes thun, ἄριστα πεποίηται, die trefflichsten Thaten sind gethan; πολλὰ χρηστὰ περὶ τὴν πόλιν, Ar. Equ. 808; Σπαρτιητικὰ ποιέειν, spartanisch handeln, sich wie ein Spartaner benehmen, Her. 5, 40; Aesch. vrbdt τοὺς δ' ἕν τι ποιεῖν, τοὺς δὲ μή τι δρᾷν λέγων, Ch. 546; dem παϑεῖν entgeggstzt, Her. 7, 11, wie Plat. τὰ ποιοῠντα im Ggstz von πάσχοντα, Theaet. 159 a; Dem. vrbdt ὅτι πράξει ταῦτα καὶ ποιήσει, 19, 102. – Bes. ein Gebot ausrichten, seine Pflicht thun, τὸ προςταχϑέν, Soph. Phil. 998; τί δῆτ' ἀφαυρῷ φωτὶ προςτάσσεις ποιεῖν, O. C. 1022; εἰσόμεσϑα ἃ χρὴ ποιεῖν, 1041; ἐβουλεύοντο, ὅ τι χρὴ αὐτοὺς ποιῆσαι, Plat. Conv. 190 c; οὐ μὴν ἁνδάνοντά μοι ποιεῖς, Eur. Alc. 1111; τὰ δέοντα, Xen. Cyr. 5, 1, 29; οὐδέν, Nichts ausrichten, 3, 3, 31; oft οὗτος τί ποιεῖς; was thust, machst du? Aesch. Suppl. 889; Ar. Nub. 723 u. öfter; Plat. εὖ ἐποίησας ἀναμνήσας με, du hast recht daran gethan, daß du mich erinnertest, gut, daß du mich erinnertest, Phaed. 60 c; Theaet. 185 e. Auch von leblosen Dingen, οὕτως αὐτὸ ποιήσει, es wird von selbst wirken, Phaed. 117 b; u. so Sp. vom Wirken der Arzneien, φάρμακον ποιεῖ, die Arznei schlägt an; damit vergleiche man ποιεῖ τοῠτο πρός τι, dies dient, ist geschickt wozu, ἡ εὔνοια τῶν ἀνϑρώπων ἐποίει μᾶλλον ἐς τοὺς Λακεδαιμονίους, Thuc. 2, 8, sie neigte sich mehr zu den Lacedämoniern, hielt es mehr mit ihnen, wie lat. facere cum aliquo; vgl. Arr. An. 2, 2, 5; App. B. C. 1, 82; ἄν σοι ποιῇ, wenn es dir dient, Arr. Epict.; – ποιήσω ταῦτα πεντήκοντα μνᾶς, ich werde dies rechnen zu funfzig Minen, Dem. 27, 37, u. öfter Sp.; λόγος ἀργύριον τῷ λέγοντι ποιήσων, der Geld einbringen soll, Dem. 10, 76; – ποιεῖν τινα εἰς φυλακήν, Einen in die Wache thun, setzen, Thuc. 3, 3 u. Sp.; π οιεῖν εἴσω, hineinthun, bringen, ἔξω, hinausthun, wegschaffen, wegthun, bes. Sp. (s. auch oben a); – ποιεῖν τι, Etwas thun, das man näher zu bezeichnen sich schämt, bes. euphemistisch von Liebeswerken; – πολὺν χρόνον ποιῆσαι, viel Zeit darauf verwenden, oder machen, daß die Zeit lang wird, viel Zeit vergeht, vgl. οὐδ' ἐποίησαν χρόνον οὐδένα Dem. 19, 163; ἐν ταύτῃ πεποίηκα πολὺν χρόνον, Nicarch. 35 (XI, 330); vgl. Jac. A. P. p. 710. – Bei den Attikern dient es auch im zweiten Gliede eines Satzes, um die Wiederholung desselben Verbums zu vermeiden, so daß ποιέω nur den allgemeinen Begriff eines transitiven Verbums ausdrückt u. seine nähere Bestimmung aus dem vorigen Satzgliede empfängt, vgl. Thuc. 5, 70 u. Her. 5, 97. – 2; Med. eigtl. für sich machen, in den oben angeführten Bdign des Aktivs; οἰκία ποιήσασϑαι, sich Häuser machen, bauen, Il. 12, 168; πέπλον, ὅν ῥ' αὐτὴ ποιήσατο καὶ κάμε χερσίν, 5, 735, vgl. 8, 2. 386. 16, 171. 18, 371 Od. 5, 251. 259. 21, 71, u. sonst; eben so καλιὰς ποιεῖσϑαι, sich Nester bauen, Hes. O. 505, πάντ' ἄρμενα ποιήσασϑαι, 409, δεῖπνον ποιεῖσϑαι, sich das Mahl bereiten, 211, dah. τὸν βίον, sich herbeischaffen, Thuc. 1, 5, wie ἀπὸ γεωργίας τὸν βίον ποιεῖσϑαι, davon leben, Xen. Oec. 6, 11; ϑυμὸν ποιήσασϑαι, sich Muth machen, d. i. Muth fassen, Francke Callin. p. 184; κλέος ποιεῖται αὐτῇ, sie erwirbt, bereitet sich selbst Ruhm, Od. 2, 126, wie δόξαν Pol. 32, 11, 8, u. oft; ἐπί τινι, 35, 4, 8; συνϑήκας σφίσι αὐτοῖσι ποιέεσϑαι, Her. 6, 42, ληΐην, 1, 161; Σαμίους ἐς τὸ συμμαχικόν, in ihr Bündniß, 9, 106; ἴσως ἄν σε ποιησαίμην μαϑητήν, vielleicht möchte ich dich zu meinem Schüler machen, Plat. Crat. 428 b; φίλον, sich zum Freunde machen, Xen. An. 5, 5, 22; ἡμᾶς φίλους πεποίησαι, Cyr. 5, 3, 10; vgl. Hes. O. 709. 715; γαμβρόν, Th. 818; ποιεῖσϑαί τινα ἄκοιτιν, ἀκοίτην, sich ein Weib zur Gattinn, einen Mann zum Gatten machen, nehmen, wählen, Il. 3, 409. 9, 397 Od. 5, 120. 7, 66; Hes. Th. 921. 946. 999; ποιεῖσϑαί τινα υἱόν, sich Einen zum Sohne machen, d. i. ihn an Sohnes Statt annehmen, adoptiren, Il. 9, 495; eben so ϑυγατέρα ποιήσασϑαί μιν, Her. 4, 180; auch ϑετὸν υἱὸν ποιεῖσϑαι, 6, 57; sehr gew. bei den Attikern, Plat. Legg. XI, 923 c ff.; παῖδα, Xen. Cyr. 4, 6, 2; τὸν ἐμὲ ποιησάμενον, Is. 7, 5 u. öfter; u. pass., εἴ τις καὶ ἄλλος ἐποιήϑη ὑπό τινος, wenn auch ein anderer von Einem adoptirt ist, 2, 1; selten vom Zeugen leiblicher Kinder, wie Xen. Cyr. 5, 3, 19; Luc. sacrif. 5; Sp. so auch im act., bes. Plut.; – τὸν ϑεὸν ποιο ύμε-νος ἀρωγόν, Soph. O. C. 1287. – So auch ὑπ' ἑωυτῷ ποιεῖσϑαι, unter sich bringen, sich unterwerfen, Her. 1, 201. 5, 103. 7, 157; ὑφ' ἑαυτοὺς ποιεῖσϑαι, Plat. Rep. I, 348 d, u. oft bei Folgdn; – ἑωυτοῠ ποιεῖσϑαί τι, Etwas zu dem Seinigen machen, sich Etwas aneignen, Her. 1, 109. – Wo für halten, annehmen, schätzen, συμφορὰν ποιεῖσϑαί τι, eigtl. sich Etwas (in seiner Vorstellung) zur göttlichen Schickung machen, es für eine Schickung nehmen, Her. 6, 61. 80. Vgl. τοὐμὸν ἐν σμικρῷ μέρει ποιούμενος, gering achtend, Soph. Phil. 496; καὶ μὴ ϑεοὺς τιμῶντες εἶτα τοὺς ϑεοὺς μοῖραν ποιεῖσϑαι μηδαμῶς, O. C. 279; μέγα ποιεύμενος ταῦτα, Her. 3, 42 u. oft, sich nach eigener Beurtheilung Etwas groß machen, d. i. es hochachten, schätzen, vgl. 8, 3. 9, 111; auch μεγάλα ποιεῖσϑαί τι, 1, 119; Xen. Cyr. 5, 3, 19; οὐκέτι ἀνάσχετον ἐποιοῠντο, Her. 1, 118, wie Sp., z. B. Plut. Sert. 5; οὐκ ὅσιον ποιεύμενοι, Her. 2, 86; δεινὸν ποιεῖσϑαί τι, Etwas für schrecklich halten, Thuc. 6, 60; auch act., 5, 42, wie Her. 2, 121, 5. 7, 1, d. i. es sehr übel aufnehmen, wie aegre terre; ἕρμαιον τοῠτο ποιούμενος, Etwas als einen guten Fund ansehen, Plat. Gorg. 489 c u. Sp., s. Bast ep. cr. p. 120; auch εὕρημά τι ποιεῖσϑαι, Xen. An. 2, 3, 18; Philostr. – Häufig auch so mit Präpositionen, bes. περὶ πολλοῠ, πλείονος, πλείστου ποιεῖσϑαι, hoch, höher, am höchsten halten, schätzen, Her. 1, 73. 6, 104. 7, 181. 8, 40 u. überall bei den Attikern; περὶ παντός, ὀλίγου, περὶ ἐλαχίστου, Is. 1, 21 u. dgl.; auch mit andern Präpositionen, δι' οὐδενὸς ποιεῖσϑαι, Etwas für Nichts achten, οὐκ ἐν ἐλαφρῷ ἐποιεύμην, Her. 1, 118, ich achtete es nicht für leicht, wie auch ἐν μεγάλῳ, ἐν ὀλίγῳ, ἐν ὁμοίῳ, Etwas für groß, gering, gleich achten, z. B. 7, 138 (vgl. τοὐμὸν ἐν σμικρῷ μέρει ποιούμενος Soph. Phil. 496); παρὰ φαῦλον ποιεῖσϑαι, Etwas für schlecht halten; ἐν ἀδείῃ ποιεῖσϑαί τι, Etwas in Sicherheit glauben, 9, 42; ἐν νόμῳ ποιεῖσϑαί τι, Etwas in der Art oder zur Sitte haben, 1, 131; ἐν αἰσχύνῃ ποιεῖσϑαί τι, sich Etwas zur Schande anrechnen; auch τὸν κοινὸν πόλεμον ἴδιον κίνδυνον, Isocr. 4, 86; wo überall eine Subjectivität der Schätzung od. Beurtheilung ausgedrückt wird. – Zuweilen hat das med. auch die Bedeutung sich machen lassen, Her. 2, 135 Xen. An. 5, 3, 5 u. sonst. – Am häufigsten ist nach Hom. das med. in Verbindung mit subst. zur Umschreibung eines Verbums. Diese sehr gewöhnlichen Ausdrücke sind bei den entsprechenden subst. angegeben, doch mögen hier einige der gewöhnlichsten zusammengestellt werden: ἄγερσιν ποιεῖσϑαι = ἀγείρειν, Her. 7, 5; ἅμιλλαν π. = ἁμιλλᾶσϑαι, Isocr. 5, 85; ἀναβολὴν π. = ἀναβάλλειν, Is. 6, 13; Her. u. A.; ἀποδημίαν, Din. 1, 81; ἀπόκρισιν π. = ἀποκρίνεσϑαι, Plat. Legg. X, 897 e; ἀπολογίαν, Lyc. 63; ἀπόφασιν, Din. 2, 1; ἀπ οχώρησιν, Lycurg. 96; ἀρὰς ποιεῖσϑαι = ἀρᾶσϑαι, Isocr. 4, 157; ἀρχήν, 15; βλασφημίας εἴς τινα, Aesch. 1, 167; βοηϑείας τινὶ π. = βοηϑεῖν, Isocr. 4, 125; βουλὴν π. = βουλεύεσϑαι, Her. 6, 101. 8, 40, wie συμβουλήν, Plat. Prot. 313 b; διαϑήκας, Is. 1, 10; διαλλαγὰς π., Eur. Phoen. 519, wie σύμβασιν, Suppl. 739; οὐ δόσιν ἀλλ' ἐμπορίαν π., Isocr. 2, 1; διατριβάς 3, 1; vgl. σκῆψιν, πρόσχημα, σπ ουδὴν π., Her. 5, 30. 7, 157. 8, 21; εἰςαγγελίαν, Lycurg. 30; ἐξέτασιν, 28 u. sonst oft; ἐπίδειξιν, 102; ἐνέδραν, Thuc. 3, 90; ἔπαινον, Aesch. 1, 169; ἐπιμέλειαν, Plat. Rep. VIII, 556 c, oft; ἐπιγαμίας, Xen. Cyr. 1, 5, 3; ϑαῦμα π. = ϑαυμάζειν, Her. 1, 68; ϑήραν π. = ϑηρᾷν, Xen. An. 5, 3, 10; ἱκετείας τινὶ π. = ἱκετεύειν, Isocr. 4, 54; καταφυγὰς π., Eur. Or. 566; κατηγόρημα π. = κατηγορεῖν, Dem. 24, 19, wie κατηγορίαν, Lycurg. 11; καταφυγάς, Eur. Or. 566; κινδύνους π., Isocr. 3, 24; πρός τινα, 4, 173; κοῖτον π. = κεῖσϑαι, Her. 7, 17, κρίσεις, Isocr. 4, 40 Lycurg. 12, λήϑην π. = λανϑάνεσϑαι, Her. 1, 127, λόγους π. = λέγειν, Isocr. 4, 12, Plut. u. A.; μάχας π. = μάχεσϑαι, Soph. El. 294; μνείαν περί τινος, Aesch. 1, 160, wie μνήμην π., = μιμνήσκειν, Pol. 1, 20, 8 u. A.; νομήν, Luc. Prom. 2; ὁδόν, ὁδοιπορίην π. = ὁδοιπορεῖν, Her. 2, 29. 7, 110. 112. 121; ὁμολογίας, Pol. 3, 29; ὀργὴν π. = ὀργίζεσϑαι, Her. 3, 25. 7, 105, Thuc. 4, 124, wie Eur. Med. 909 u. A.; περιήγησιν, Luc. Char. 27; παραλογισμούς, Lycur, 31, πλόον π. = πλεῖν, Her. 6, 95; πρόνοιαν π., Isocr. 4, 2, τινός, ib. 136, wie Luc. Nigr. 26 u. A.; πλεονεξίας π. = πλεονεκτεῖν, Isocr. 4, 17; πορείαν π. = πορεύεσϑαι, Xen. Cyr. 5, 2, 31, Pol. 1, 7, 20; στρατηΐην π. = στρατεύεσϑαι, Her. 1, 171; στρατείας, Isocr. 4, 34. 117; συμμαχίαν, 4, 128; τιμωρίαν, ib. 182; ὑποσχέσεις, ib. 14; ὠφελίας ἔκ τινος, ib. 173. – Anders δι' ἀγγέλου, διὰ χρηστηρίων π., = ἀγγέλλειν, χρηστηριάζεσϑαι, Her. 6, 4. 8, 134. S. auch ἐκποδών.
Dor. ist ποιέν = ποιεῖν, Sp., bes. alexandrinisch, ἐποιοῠσαν = ἐποίησαν, z. B. LXX.
Bei den attischen Dichtern, bes. den Komikern ist die erste Sylbe häufig kurz gebraucht, was auch spätere Epiker zuweilen nachahmten. hieraus folgerten echon alte Gramm, wie E. M. p. 679, 24, eine eigenthümlich attische Form ποῶ, der nur ι wieder eingeschoben sei, wo der Vers eine lange Sylbe erforderte, u. dem sind Neuere gefolgt, vgl. Koen Greg. Cor. p. 75 Schweigh. Ath. XI p. 472 a. XIV, 649 b Dind. comm. Aristoph. T. VI p. 602 Buttm. Ausf. gr. Gramm. II p. 384; man führt dafür das lat. poesis, pŏeta an; gegen diese Schreibung erklärt sich aber schon Schol. Ar. Plut. 14, und da sich die ähnliche Verkürzung auch in οἷος, τοῖος, γεραιός u. ä. findet, ohne daß man das ι wegläßt, so wird auch ποιῶ beizubehalten, und die Verkürzung der ersten Sylbe, die in der Sprache des gemeinen Lebens gewöhnlich gewesen zu sein scheint, nur im Lesen bemerklich zu machen sein.
-
18 magnus
māgnus, a, um (altind. mahánt-, griech. μέγας, gotisch mikils, ahd. mihhil), Compar. māior, us, Superl. māximus (māxumus), a, um, groß (Ggstz. parvus, parvulus, exiguus, minutus, minusculus), I) eig.: 1) von räuml. Größe, a) groß = weit, hoch, lang, insula, Cic.: mare (vgl. no. b), Sall.: maximum flumen, Curt. – navis magna (Ggstz. parva), Hor.: m. et pulchra domus, Cic.: oppidum maximum, Caes. – litterae (Buchstaben) maximae, Cic.: epistula maxima (Ggstz. minuscula, Cic. – quercus, hohe, Enn.: mons, Catull.: acervus, Cic. u. Verg. – magni membrorum artus, magna ossa, Verg.: magni crines, Spart.: capillus et barba magna, Varro: capillatior quam ante et barbā maiore, Cic.: maximā barbā et capillo, Cic. – nequam et m. homo, langer Mensch (Kerl), Lucil. 1221; vgl. im Doppelsinne qui scribis Priami proelia, m. homo es, Mart.: magnum me faciam, ich will mich groß machen, mich strecken, Plaut.: elephanti flumen transituri minimos antemittunt, ne maiorum ingressu alveum atterant, Solin. – m. Infin., maior videri, stattlicher anzuschauen (= ein höheres Wesen), Verg. Aen. 6, 49. – subst., incensae urbis in maius restitutio, Wiederaufbau u. Vergrößerung, Iustin.: reficere in melius et in maius, verbessern (verschönern) u. vergrößern, Plin. ep. – b) insbes., von angeschwollenen Gewässern, groß = hoch, hochgehend, aquae————magnae bis eo anno fuerunt, Liv.: mare (μεγάλη θάλαττα), Lucr. u. Sall. (vgl. oben no. a). – magnus fluens Nilus, Verg. georg. 3, 28: u. so prout ille (Nilus) magnus influxit aut parcior, Sen. nat. qu. 4, 2, 2 (vgl. Thuc. 2, 5, 2 ὁ Ἀσωπος ποταμος εῤῥύη μέγας).2) v. numerischer Größe, a) = der Zahl, Menge, numerischen Stärke, dem Gewichte nach groß, bedeutend beträchtlich, bei Kollektiven auch = viel, zahlreich, frumenti magnus, maximus numerus, Caes.u. Cic., quam maximus numerus, Caes.: copia pabuli, Caes.: pecunia, Nep.: maiore pecuniā opus erat, Liv.: pecunia mutua, Cic.: magnas pecunias in provincia collocatas habere, Cic.: maximum pondus auri, magnum numerum frumenti, vim mellis maximam exportasse, Cic. – multitudo peditatus, Caes.: populus, Verg. u. Plin. ep.: magno cum comitatu, Caes.: parato magno potius quam ingenti exercitu, Vopisc.: maior frequentiorque legatio, Liv.: pars, ein großer Teil, d.i. sehr viele, Cic.: magnā parte veterum militum dimissā, Liv.: maior pars, Caes.: maxima pars hominum, Hor.: dah. magnā parte, großenteils, maximā parte, größtenteils, Sall. u. Liv.: so auch magnam u. maximam partem, Cic. u. Caes. – Genet. subst., magni, um vieles, viel, magni refert, Lucr.: magni interest, Cic. – b) v. numerischen Werte = hoch, bedeutend, erheblich, beträchtlich, kostspielig, kostbar, ornatus muliebris pretii maioris,————Cic.: operibus pretium maius invenire, Phaedr.: hominem maximi pretii esse, viel Geld wert, d.i. sehr brauchbar, Ter. – quaestus magnus et evidens (Ggstz. qu. minimus et sordidus), Auct. b. Alex.: magna munera et maiora promissa, Sall.: cultus maior censu, Hor.: cultus maximi, Flor. – dah. der Abl. u. Genet. magno u. magni als Bestimmung des Wertes, hoch, teuer (sehr selten maioris, höher, teuerer, maximi, am höchsten, sehr hoch, wofür gew. pluris u. plurimi stehen), magno emere, vendere, conducere, Cic.: magno constare, Plin. ep.: magno (sc. constat) hospitium miserabile, Iuven.: magno illi stetit victoria, übtr. = kam ihm teuer zu stehen, kostete viel Blut, Liv.: multo maioris alapae mecum veneunt, Phaedr. – v. inneren Werte, magni aestimare, α) = hochschätzen, Cic.: häufiger magno aestimare, Cic. u.a. β) = für von hohem Werte-, für wichtig halten, Flor.: so auch magni existimare, Nep.: magni, maximi facere, Komik., Cic. u.a. – magni esse, α) = viel gelten, apud alqm, Cic. β) von hohem Werte-, von Wichtigkeit sein, Nep. 3) v. dynamischer Größe, a) v. Naturkräften, stark, heftig, vis solis, Lucr.: ventus, Plaut.: flatus (ventorum) maiore illati pondere incursuque, Plin. – b) v. Eindrücken auf das Gehör, groß = stark, laut, vox (Ggstz. parva, schwache), Cic.: clamor, Cic.: stridor, murmur, Verg.: maior sonus, Curt. – poet. neutr. Sing. adverb., magnum————clamare, laut rufen, Plaut.: magnum sonare, Mela: magna sonare, Acc. fr.: exclamare maius, Cic. Tusc. 2, 56: maximum exclamare, Plaut.II) übtr.: A) v. der Größe der Zeit: 1) von der Zeitdauer, groß, beträchtlich (an Zahl der Tage; Ggstz. brevis) = lang, annus, Verg.: anni, Lucr.: menses, Verg. – insbes., annus, das große Weltjahr, Cic. de nat. deor. 2, 51 u. Cic. fr. b. Tac. dial. 16. – magno tempore, in langer Zeit, Petron. u. Iustin.: magno post tempore, nach langer Zeit, Iustin.2) vom früheren, höheren Alter: a) früh, hoch, cum esset magno natu, von hohem Alter, bejahrt, Nep.: magno natu principes, Liv.: filius maximo natu, Nep.- maior patria, das frühere, ältere Vaterland, von Karthago = die Mutterstadt, Curt. 4, 3 (15), 22. – b) insbes., v. Pers., im Compar. u. Superl., mit u. ohne natu od. annis, der ältere, der älteste, α) v. Lebensalter: maior natu (Ggstz. aequalis, gleichalterig), Suet.: natu maior frater, Cic.: maximus natu e filiis, Liv.: una e multis, maxima natu, Pyrgo, Verg.: ebenso maior, maximus aevo, Ov. – virgo minor quam annos sex, maior quam annos decem nata, Gell.: liberi maiores iam quindecim annos nati, Liv.: u. ohne quam annos natus maior quadraginta, Cic.: non maior quinquaginta annis, Liv.: ne sint (feminae equi) minores trimae, maiores decem annorum, Varro: obsides non minores octonum denum annorum, neu————maiores quinum quadragenum, Liv. Vgl. Weißenb. Liv. 38, 38, 15. – annos nata est sedecim, non maior, nicht älter, nicht drüber, Ter. – versch. bei Angabe des Unterschieds des Alters, biennio quam nos fortasse maior, Cic. – absol., frater maior, Ter.: ex duobus filiis maior, Caes.: Ser. Sulpicio maior (filia), minor Licinio Stoloni (nupta) erat, Liv.: maior Neronum, Hor.: sororum maxima, Ov.: maior erus, der alte Herr, Hausherr, der Alte (Ggstz. minor e.), Plaut.: Gelo maximus stirpis, Liv.: virgo Vestalis maxima u. virgo maxima, s. Vestalis u. virgo. – subst., maior, f., eine Ältere, ut nubere vellet maior iuniori (einen Jüngeren), Apul. apol. 27. – maiores natu, die älteren Leute, die Alten, Cic. u.a., u. insbes., die Alten = der Senat, Liv. – auch bl. maiores = die Älteren, die Alten, Hor.: u. die Erwachsenen (Ggstz. pueri), Varro LL. 9, 16. – als jurist. t. t., maior, mündig, der Mündige (Ggstz. minor), ICt. – bei Ausdrücken der Verwandtschaft bezeichnet magnus den vierten, maior den fünften u. maximus den sechsten Grad, wie avunculus magnus, maior, maximus, s. avunculus, amita u. dgl. – β) v. Zeitalter: Cyrus maior, Lact. 4, 5, 7: quaerere, uter maior aetate fuerit, Homerus an Hesiodus, non magis ad rem pertinet quam scire, cum minor Hecuba fuerit quam Helena, quare tam male tulerit aetatem, Sen. ep. 88, 6. – bes. subst., maiores, die Vorfahren, Ahnen, Cic. u.a.: u. dass.————maiores natu, Nep.: maiores auch von einem Vorfahren, Ahnen, Varro r. r. (v. Stolo) u. Cic. (v. Appius).B) von Umfang, Bedeutung, Geltung, Wichtigkeit menschlicher Verhältnisse aller Art = groß, bedeutend, beträchtlich, ansehnlich, wichtig, oft wie bedeutend, mit dem Nbbegr. des Schwierigen, Gefahrvollen (Ggstz. parvus), 1) im allg.: magni u. maximi ludi, die großen, die ältesten Spiele in Rom, jährlich am 7. Sept. gefeiert, Cic. – mercatura, ein großer, ausgebreiteter Handel (Ggstz. m. tenuis), Cic.: magna et ampla negotia, Cic.: magnae parvaeque res (Taten), Enn.: magnae res (Angelegenheiten), Tac.: maiores res appetere, nach höheren Dingen streben, Nep. – testimonium, ein ansehnliches, ehrenvolles, Cic.: causa, Cic.: magnae et graves causae, Plin. ep.: iudicium, Cic.: magno casu accĭdit, durch einen wichtigen Umstand, besonderen Glücksfall, Caes.: ebenso magnae fuit fortunae, Caes.: aber saepe parvis momentis magni casus intercedunt, bedeutende Wechselfälle des Glücks, Caes.: ebenso res magnum habet casum (Risiko), Planc. in Cic. ep. – m. dem Nbbgr. des Schwierigen, magnum opus et arduum, Cic.; vgl. id magnum et arduum est, Cic.; u. quod eo maius est illi (schwieriger für ihn), Cic.: magnum quoddam est onus atque munus, Cic.: bellum m. atque difficile, m. et atrox, Cic. u. Sall. – v. wichtigen u. gefahrvollen Zeiten, dringend, rei publicae ma-————gnum aliquod tempus, Cic.: maxima rei publicae tempora, die Zeiten der dringendsten Gefahr, griech. μέγιστοι καιροί, Cic. – magnum est (es ist eine große, schwierige Aufgabe, es gehört viel dazu) m. Infin., zB. magnum est efficere, ut quis intellegat, quid sit illud verum, Cic. Acad. 1, 7: eicere nos magnum fuit, excludere facile est, Cic. ep. 14, 3, 2: so auch quod si magnum putarem caducum deicere, Apul. apol. 35. p. 56, 1 Kr. – m. 2. Supin., haud magna memoratu res est, Liv. 38, 29, 3. – parenthet., quod maius est, was noch mehr sagen will, Cic.: ebenso quod maximum est, Plaut. – neutr. pl. subst., magna curant di, parva neglegunt, Cic.: ut alia magna et egregia tua omittam, Sall.: u. im Compar., multo maiora et meliora fecit, Cic.: maiora concupiscere, zu hoch hinauswollen, Nep.: maiora moliri in urbe, Suet.: im Superl., illa maxima atque amplissima, Cic. – poet v. Jahre u. den Jahreszeiten, bedeutend dem Ertrage nach, sehr fruchtbar, annus, Stat. u. Lucan.: maior autumnus, Mart.2) v. der Größe der menschl. Stellung, a) der Macht, dem Vermögen nach groß, hochstehend, angesehen, mächtig, reich, maior invidiā, über den Neid erhaben, Hor.: maior reprensis, über die Getadelten erhaben, Hor. – v. mächtigen Personen u. Staaten, propter summam nobilitatem et singularem potentiam magnus erat, Cic.: potentior et maior, im————Besitz von mehr Macht u. Ansehen, Nep.: m. adiutor, Hor.: Iuppiter, manus Iovis, Hor.: Iuppiter optimus maximus (der allmächtige), Cic.: praetor maximus (in den ältesten Zeiten = Diktator), Liv.: sacerdos, der ehrwürdige, Verg.: tellure marique magnus, Hor.: homo summae potentiae et magnae cognationis, Caes.: civitas magna atque opulenta, oppidum m. atque valens, Sall.: maximam hanc rem (Staat) fecerunt, Liv. – v. Vornehmen u. Reichen, magni pueri magnis e centurionibus orti, Hor.: m. pater, eques, Hor. – subst., nulla aut magno aut parvo fuga leti, Hor.: cum magnis vixisse, Hor.: maiorum fames, Hor.: Ggstz., adversus minores humanitas, adversus maiores reverentia, Sen.: maximi imique, die Höchsten u. Niedrigsten, Sen. – b) dem Talente, der Geschicklichkeit, den Verdiensten nach, α) groß, angesehen, achtungswert, geschickt u. dgl., o magnum hominem! Cic.: nemo vir magnus sine aliquo afflatu divino umquam fuit, Cic.: magnus hoc bello Themistocles fuit, nec minor in pace, Nep.: oft verb. magnus et clarus, clarus et magnus, Cic. u.a. (s. Fabri Sall. Cat. 53, 2). – als Beiname, Pompeius Magnus, Alexander Magnus, Cic. u.a.: Plur., Magnos et Felices et Augustos diximus, wir haben den einen den Großen, den anderen den Glücklichen, den dritten den Erlauchten genannt, Sen. de clem. 1, 14, 2. – β) im üblen Sinne, groß in Verschlagenheit usw., durch-————trieben, fur, Cic.: nebulo, Ter. – prägn. = zu groß, Alexander orbi (für den Erdkreis) magnus est, Alexandro orbis angustus (zu eng), Sen. suas. 1, 3.3) von intensiver Stärke: a) menschlicher Lebens- und Gemütszustände, groß, gewaltig, auffallend, schwer, stark, heftig, arg, labor, Hor.: morbus, Cels.: morbus maior, die größere, gewaltigere (v. der Epilepsie), Cels. (vgl. Apul. apol. 50): periculum, Caes.: gratia, Caes. (vgl. gratia). – infamia, Cic.: opprobrium, Hor.: magno sit animo (Mut), Caes.; vgl. corpore maior spiritus (Mut) et incessus, Hor.: virtus, Caes.: multo maior alacritas studiumque pugnandi, Caes.: maiore eloquentiā, gravitate, studio, contentione, Cic. – spes, Nep.: gaudium, Sall.: voluptas, Ter.: dolor, Caes. – vitium, peccatum, Hor.: adulteria, inimicitiae, auffallende, Aufsehen erregende, Tac. (s. Heräus Tac. hist. 1, 2, 11): maius malum est hoc, Sen. – Compar. subst., nihil maius minari posse, quam etc., nichts Schlimmeres, Sen. – bes. in maius, ins zu Große = größer, als es ist, als nötig ist, vergrößernd, übertrieben, übermäßig, bei den Verben extollere (verbis), celebrare, componere u.a., b. Sall., Liv., Hor. u.a. (s. Fabri Sall. Iug. 73, 5 u. Liv. 21, 32, 7): so auch in maius ferri, nuntiari, vergrößert, übertrieben werden, Liv. u. Tac.: in maius credi, für schlimmer, ärger gehalten werden, Tac.: in maius augere desiderium, Iustin. – b) des Ausdrucks, stark,————gewaltig, übertrieben, verba magna, quae rei augendae causā conquirantur, Liv.: magnis sermonibus res secundas celebrare, d.i. viel Redens und Aufhebens machen von usw., Liv.: magnae minae, Cic.: magna illa consulum imperia, strenge, Sall.4) von der Größe der Gesinnung, der Gemüts- und Denkart, a) im guten Sinne, groß, stark, hoch, hochherzig, fuit et animo magno et corpore, Nep.: animo magno fortique sis, Cic.: quemquam stabili et firmo et magno animo (quem fortem virum dicimus) effici posse, Cic.; vgl. mens maior humanā, Sil.: magno pectore praesentit curas, Verg. – u. übtr., von der Person selbst, groß, hochherzig, edel, amice magne, Cur. in Cic. ep.: animo magnus, maior imperio, Plin.: quo quis maior, magis est placabilis irae, et faciles motus mens generosa capit, Ov.: vgl. nihil magno et praeclaro viro dignius placabilitate, Cic. – b) im üblen Sinne, hochfahrend, stolz, omnibus nobis ut dant res sese, ita magni atque humiles sumus, Ter. – u. in bezug auf die Rede, groß = hochfahrend, großprahlerisch, lingua (wie μεγάλη γλῶσσα), Hor.: magna verba (wie μεγάλοι λόγοι), Verg., Sen. u.a.: maxima verba, Prop. – dixerat ille aliquid magnum, hatte große Reden geführt, sehr geprahlt, Verg. – ebenso subst., magna loqui, magna magnifice loqui (wie μέγα εἰπειν, μέγα μυθεισθαι, μεγάλα λέγειν), Ov. u. Tibull.; vgl. Passerat. Prop. 2, 19, 71.————Mitscherl. Hor. carm. 4, 6, 2. Broukh. Tibull. 2, 6, 11.5) von der Größe der Geistesanlagen, groß, hoch, erhaben, ingenium, Cic.: indoles, Hor., Stat. u.a. (s. Markl. Stat. silv. 3, 3, 68. p. 279 ed. Dresd.). -
19 ποιέω
ποιέω, (1) act., machen, verfertigen, bereiten zu Stande bringen, hervorbringen; (a) von jeder äußerlichen Tätigkeit, die sich in Hervorbringung irgend eines in die Sinne fallenden Produkts kundgibt, also bes. von Handwerkern, Künstlern; bauen; π ύλας ἐν πύργοις, Tore darin machen, anbringen; bei Kunstwerken ist ἐποίησε ὁ δεῖνα gewöhnliche Bezeichnung des Künstlers, der sie verfertigt hat; τί τινος, etwas aus einem Stoffe; ὁ ποιῶν, der Schöpfer; schaffen; zeugen, erzeugen; κριϑάς, οἶνον, Gerste, Wein bauen, produzieren; καρπόν, vom Baume; ποιεῖν τι ἐκ τῆς γῆς, etwas aus dem Lande erzielen, gewinnen; (b) von unkörperlichen Dingen und Zuständen, zu Stande bringen, veranlassen, veranstalten, verursachen; τελευτὴν ποιῆσαι, ein Ende machen; φόβον ποιῆσαι, Furcht machen, erregen; ϑυμὸν ποιῆσαι, Mut machen; αἱμα καὶ φόνον, Mord anstiften; ἧτταν, Verlust machen, Niederlage erleiden; μέσας ποιήσας νύκτας, es Mitternacht werden lassen; ἐπὶ τοῦ ξηροῦ τὰς ναῠς, die Schiffe auf's Trockne bringen; übertr., σφῶϊν δ' ὧδε ϑεῶν τις ἐνὶ φρεσὶ ποιήσειεν, möge es in den Sinn geben, eingeben; von Opfern, wie ῥέζω u. ἔρδω, ἱρά, Opfer veranstalten, opfern; πάντα ποιεῖν τοῖς ἀποϑανοῦσιν, = die gebührenden Ehren erweisen; von den Spielen, ποιεῖν Πύϑια, Ἴσϑμια, sie veranstalten oder feiern; auch ἀϑύρματα ποιῆσαι, Spiele vornehmen, spielen; ἐκκλησίαν, eine Volksversammlung veranstalten; ἀριϑμόν, ἐξέτασιν, = ἀριϑμεῖν, eine Zählung, Musterung veranstalten; πόλεμόν τινι, Krieg gegen einen anstiften; ϑήραν, eine Jagd halten; (c) machen, daß etwas geschieht, tun lassen, bewirken; ϑεοί σε ποίησαν ἱκέσϑαι ἐς οἶκον, die Götter bewirkten, daß du nach Hause kamst, sie ließen dich nach Hause gelangen; ποιῶ εὖ ἀσκεῖσϑαι ἕκαστα, ich lasse alles gut üben; ποιῶ τινα μάλα αἰσχύνεσϑαι, mache, daß er sich sehr schämt; (d) einen wozu machen; δῶρα ὄλβια ποιεῖν, Gaben gesegnet machen, sie segnen; subst., ποιεῖν τινα βασιλῆα, ταμίην ἀνέμων, γέροντα, einen zum König, zum Verwalter der Winde, zum Greise machen; ϑνητῷ ϑεὰν ἄκοιτιν ποιῆσαι, einem Sterblichen eine Göttin zur Gattin machen, geben; pass., τῶν τὰ κέρεα τοῖσι Φοίνιξι οἱ πήχεες ποιεῠνται, sie werden zu Citherarmen gemacht; (e) τινά τι, einem etwas antun; κακά, ἀγαϑὰ ποιεῖν τινα, einem Böses, Gutes zufügen, erweisen; ἀργύριον τωὐτὸ τοῠτο ἐποίεε, dasselbe tat er, nahm er mit dem Silber vor; οὐκ ἐμὲ μόνον ταῠτα πεποίηκεν, er hat mir nicht allein das angetan, mich so gestimmt; ποιεῖν τινί τι, für od. gegen einen etwas tun; (f) von der künstlerischen Tätigkeit des Dichters: dichten; Gegensatz zwischen Dichtern und Rednern; βασιλέας πεπ οίηκε τοὺς ἐν Ἅιδου τιμωρουμένους, er hat in seinen Gedichten Könige, die im Hades bestraft werden, aufgeführt; Ὅμηρος ἐποίησε τὸν Ἀχιλλέα λέγοντα, Homer stellte den Achilles dar als einen, der da sagte, = er ließ ihn sagen; überh. dichterisch darstellen; Σωκράτης ἐποίησε μῦϑον Αἰσώπειον, er brachte eine äsopische Fabel in poetische Form; μῦϑον ποιῆσαι, einen Mythos poetisch bearbeiten, behandeln; erdichten; so wird τὸ πεποιημένον dem πεφυκός, das künstlich Gemachte, Erdichtete dem von Natur Daseienden entgeggstzt; annehmen, einen Fall setzen; (g) bedeutet es eine fortgesetzte Handlung od. Tätigkeit, ohne Rücksicht auf das Verfertigen, also mehr dem πράσσειν entsprechend, handeln, tätig, wirksamsein; κακόν, ἀγαϑόν u. κακά, ἀγαϑὰ ποιεῖν, schlecht, gut handeln, Schlechtes oder Gutes tun, ἄριστα πεποίηται, die trefflichsten Taten sind getan; Σπαρτιητικὰ ποιέειν, spartanisch handeln, sich wie ein Spartaner benehmen; ein Gebot ausrichten, seine Pflicht tun; οὐδέν, nichts ausrichten; οὗτος τί ποιεῖς; was tust, machst du?; εὖ ἐποίησας ἀναμνήσας με, du hast recht daran getan, daß du mich erinnertest, gut, daß du mich erinnertest; οὕτως αὐτὸ ποιήσει, es wird von selbst wirken; vom Wirken der Arzneien; ποιεῖ τοῠτο πρός τι, dies dient, ist geschickt wozu; ἡ εὔνοια τῶν ἀνϑρώπων ἐποίει μᾶλλον ἐς τοὺς Λακεδαιμονίους, sie neigte sich mehr zu den Lacedämoniern, hielt es mehr mit ihnen, wie lat. facere cum aliquo; ἄν σοι ποιῇ, wenn es dir dient; ποιήσω ταῦτα πεντήκοντα μνᾶς, ich werde dies rechnen zu fünfzig Minen; λόγος ἀργύριον τῷ λέγοντι ποιήσων, der Geld einbringen soll; ποιεῖν τινα εἰς φυλακήν, einen in die Wache tun, setzen; π οιεῖν εἴσω, hineintun, bringen, ἔξω, hinaustun, wegschaffen, wegtun; ποιεῖν τι, etwas tun, das man näher zu bezeichnen sich schämt, bes. euphemistisch von Liebeswerken; πολὺν χρόνον ποιῆσαι, viel Zeit darauf verwenden, oder machen, daß die Zeit lang wird, viel Zeit vergeht; (2) für sich machen; οἰκία ποιήσασϑαι, sich Häuser machen, bauen; καλιὰς ποιεῖσϑαι, sich Nester bauen; δεῖπνον ποιεῖσϑαι, sich das Mahl bereiten; τὸν βίον, sich herbeischaffen; ἀπὸ γεωργίας τὸν βίον ποιεῖσϑαι, davon leben; ϑυμὸν ποιήσασϑαι, sich Mut machen, Mut fassen; κλέος ποιεῖται αὐτῇ, sie erwirbt, bereitet sich selbst Ruhm; ἴσως ἄν σε ποιησαίμην μαϑητήν, vielleicht möchte ich dich zu meinem Schüler machen; φίλον, sich zum Freunde machen; ποιεῖσϑαί τινα ἄκοιτιν, ἀκοίτην, sich ein Weib zur Gattin, einen Mann zum Gatten machen, nehmen, wählen; ποιεῖσϑαί τινα υἱόν, sich einen zum Sohne machen, = ihn an Sohnes Statt annehmen, adoptieren; pass., εἴ τις καὶ ἄλλος ἐποιήϑη ὑπό τινος, wenn auch ein anderer von einem adoptiert ist; vom Zeugen leiblicher Kinder; ὑπ' ἑωυτῷ ποιεῖσϑαι, unter sich bringen, sich unterwerfen; ἑωυτοῠ ποιεῖσϑαί τι, etwas zu dem Seinigen machen, sich etwas aneignen; wo für halten, annehmen, schätzen; συμφορὰν ποιεῖσϑαί τι, eigtl. sich etwas (in seiner Vorstellung) zur göttlichen Schickung machen, es für eine Schickung nehmen; τοὐμὸν ἐν σμικρῷ μέρει ποιούμενος, gering achtend; μέγα ποιεύμενος ταῦτα, sich nach eigener Beurteilung etwas groß machen, = es hochachten, schätzen; δεινὸν ποιεῖσϑαί τι, etwas für schrecklich halten; es sehr übel aufnehmen, wie aegre terre; ἕρμαιον τοῠτο ποιούμενος, etwas als einen guten Fund ansehen; περὶ πολλοῠ, πλείονος, πλείστου ποιεῖσϑαι, hoch, höher, am höchsten halten, schätzen; δι' οὐδενὸς ποιεῖσϑαι, etwas für nichts achten; οὐκ ἐν ἐλαφρῷ ἐποιεύμην, ich achtete es nicht für leicht; ἐν μεγάλῳ, ἐν ὀλίγῳ, ἐν ὁμοίῳ, etwas für groß, gering, gleich achten; παρὰ φαῦλον ποιεῖσϑαι, etwas für schlecht halten; ἐν ἀδείῃ ποιεῖσϑαί τι, etwas in Sicherheit glauben; ἐν νόμῳ ποιεῖσϑαί τι, etwas in der Art oder zur Sitte haben; αἰσχύνῃ ποιεῖσϑαί τι, sich etwas zur Schande anrechnen; sich machen lassen -
20 grandio
grandio, īre (grandis), I) tr. groß machen, vergrößern, edita, Varro fr. bei Non. 115, 5: testudineum alci grandibo (archaist. Fut.) gradum, jmdm. Beine machen (machen, daß er schneller zugeht), Plaut. aul. 49. – Passiv grandīrī medial = groß werden, wachsen, nec grandiri frugum fetum posse nec mitescere, Pacuv. tr. 142. – II) intr. groß werden, zunehmen, wachsen, Cato r. r. 141, 2.
См. также в других словарях:
Groß — Grōß, größer, größeste, zusammen gezogen grßte, adj. et adv. welches in einer doppelten Hauptbedeutung üblich ist. I. Absolute, die Quantität, das Maß der Ausdehnung zu bezeichnen. Der Garten ist zehen Quadrat Ruthen groß. Wie groß ist der… … Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart
groß — gro̲ß, größer, größt ; Adj; 1 Maßangabe + groß verwendet, um die Maße eines Gegenstandes, eines Raumes oder einer Fläche oder die Länge des Körpers eines Menschen anzugeben: Das Regal ist drei mal vier Meter groß; Das Schwimmbecken ist 250m2… … Langenscheidt Großwörterbuch Deutsch als Fremdsprache
Machen — Máchen, verb. reg. act. und in einigen Fällen auch Neutr. da es denn das Hülfswort haben erfordert. Es bedeutete, I. Ursprünglich und eigentlich allem Ansehen nach, bewegen, da es denn mit dem einfachen wegen Eines Stammes zu seyn scheinet, indem … Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart
Groß Machnow — Gemeinde Rangsdorf Koordinaten … Deutsch Wikipedia
Groß St. Martin — Groß Sankt Martin am Fischmarkt in Köln Blick aus der Galerie in der … Deutsch Wikipedia
Groß-Siegharts — Groß Siegharts … Deutsch Wikipedia
machen — machen: Das westgerm. Verb mhd. machen, ahd. mahhōn, niederd., niederl. maken, engl. to make geht mit verwandten Wörtern in anderen idg. Sprachen auf eine Wurzel *mag̑ »kneten« zurück, vgl. z. B. griech. mássein »kneten; streichen; pressen;… … Das Herkunftswörterbuch
groß — groß: Das westgerm. Adjektiv mhd., ahd. grōz̧, niederl. groot, engl. great bedeutete ursprünglich »grobkörnig« und ist eng verwandt mit den unter ↑ Grieß und 1↑ Grütze behandelten Wörtern sowie mit dem aus dem Niederd. ins Hochd. übernommenen… … Das Herkunftswörterbuch
groß — zentral; gravierend; bedeutsam; essenziell; wesentlich; schwer wiegend; essentiell; schwerwiegend; wichtig; bedeutend; gewichtig; elementar; … Universal-Lexikon
Groß-A'Tuin — Die folgende Liste enthält eine Aufzählung von häufig wiederkehrenden Personen und Schauplätzen der Scheibenwelt Romane von Terry Pratchett. Inhaltsverzeichnis 1 Orte und Schauplätze 1.1 Ankh Morpork 1.1.1 Einwohner 1.1.2 Politik … Deutsch Wikipedia
Groß-A’Tuin — Die folgende Liste enthält eine Aufzählung von häufig wiederkehrenden Personen und Schauplätzen der Scheibenwelt Romane von Terry Pratchett. Inhaltsverzeichnis 1 Orte und Schauplätze 1.1 Ankh Morpork 1.1.1 Einwohner 1.1.2 Politik … Deutsch Wikipedia